De energietransitie vraagt om veel ruimte voor opwekking middels zonne-energie. Ook naar de mogelijkheden voor zon op water wordt gekeken. Beheerders en initiatiefnemers moeten weten onder welke voorwaarden zij waar en hoe een zonnepark kunnen toestaan en aanleggen zonder significant negatief effect of zelfs positief effect op waterkwaliteit en biodiversiteit. Na afloop van dit project hebben we een beeld van de effecten van zon op water op de biodiversiteit en waterkwaliteit. Daarop aansluitend kunnen we ook advies geven welke mitigerende maatregelen ingezet kunnen worden. Denk aan: aanleg natuurvriendelijke oevers of een vogeleiland het aanbrengen van vismanden of het introduceren van een bellenscherm tegen stratificatie.Deltares en NIOO-KNAW willen kennis ontwikkelen door samen te werken met de belangrijkste stakeholders en experts. Onze ambitie is dat de partners van het project met hun netwerk een kennis-community vormen die verschillende disciplines en stakeholders verenigen en verbonden zijn met elkaar door dezelfde kennisvragen. STOWA zal de waterschappen in de kennis-community betrekken. Kennis creëren en laten stromen staat voor de kennis-community centraal. Doel van dit project is een inventarisatie te maken van generieke effecten via aanwezige meetdata start van monitoringprogramma ontwerp en bouw van de kennisbank en een verkenning van model-uitbreiding. Ook een belangrijk doel van de eerste fase is het opzetten van een kennis-community. De community brengt stakeholders bijeen die in verschillende regio’s met zonneparken op binnenwater bezig zijn en willen weten welk impact dit heeft op het watersysteem zelf en de omgeving. Door het bijeen brengen van kenniswerkers overheden waterbeheerders natuurbeheerders en initiatiefnemers hopen we dat er zoveel mogelijk kennis gaat stromen. De kennis-community bestaat ten eerste uit de partners van dit project en elke partner zal partijen uit zijn/haar netwerk enthousiasmeren en meebrengen.

ActiviteitOpstellen monitoringsplan voor een aantal bestaande zonneparken en uitvoeren van het monitoringsprogramma voor 2021 en 2022.Bestaande uit veldmetingen en systeemanalyse. Rapportages in de vorm van factsheets per locatie. Als product wordt een generiek monitoringsplan opgeleverd.Type activiteitIndustrieel onderzoekRol partijenDeltares: opstellen monitoringsplannen en factsheets Sovon: uitvoering vogelmonitoring Indymo: uitvoering monitoring onderwater drones NIOO: uitvoeren monitoring opstellen factsheets WiBo: opstellen monitoringsplannen en factsheetsActiviteitMeta-analyse. Verkennen effecten met model. Indeling watertypes welke zijn waarvoor kwetsbaar? Verkennen van mogelijkheden van modelverbreding.Type activiteitIndustrieel onderzoekRol partijenNIOO: generieke ecologische input voor model aanreikenDeltares: verkennen effecten met model en modeluitbreidingenWiBo: indeling watertypes verkennen modeluitbreidingen ActiviteitKennisbank vormgeven en bouwen gebaseerd op de wensen van de gebruikers.Opzetten van een kennis-community. Organiseren van twee workshops. Kennis delen staat centraal maar ook de co-creatie van de producten (monitoringsplan en kennisbank) van fase I van dit project.Daarnaast bepalen we gezamenlijk de onderzoeksvragen voor de tweede fase van het project. Vragen worden vastgelegd in een evaluatieplan dat als basis dient voor he gehele project.Type activiteitIndustrieel onderzoekRol partijenTrekker: Deltares en StowaAlle anderen leveren inputActiviteitKennisdisseminatie. Schrijven van een H2O artikel en andere vakbladen en presenteren op bijeenkomsten (bv Nationaal Zon op Water Consortium). Type activiteitIndustrieel onderzoekRol partijenDeltares: trekker H2O artikel presentaties op congressen NIOO: trekker wetenschappelijke artikelen presentaties op congressenAlle anderen leveren input

De verzamelde hoge resolutie data met onder water drones en het gebruik voor validatie van het model heeft ook een hoog innovatief karakter. Een kennisbank zoals dit project beoogt is wereldwijd niet beschikbaar. Als kennisdrager zal de kennisbank helpen innovaties rond zon op water sneller en verantwoord te implementeren. In dit project willen we nadere kennis verkrijgen over de causale verbanden tussen het zonnepark en watersysteem functioneren. Deze kennis is niet beschikbaar maar wel nodig om het Zon op Water model verder aan te scherpen. Door het valideren met veldmetingen kunnen we de betrouwbaarheid van het model toetsen zodat het beter toekomstige scenario’s kan doorrekenen.Hoewel zon op water internationaal toegepast wordt is het Deltares D3D Zon-op-Water model het enige model dat gericht is op deze vorm van duurzame energiewinning en de effecten ervan op waterkwaliteit. Modelverbreding is voorzien door een koppeling met PCLake zodat we het gehele voedselweb en biodiversiteit mee kunnen nemen.