Pilot flexibele kribben – vergelijking met een traditionele krib
Samenvatting project
Het Nederlandse rivierengebied krijgt een steeds natuurlijker aanzicht door grootschalige maatregelen zoals voor Ruimte voor de Rivier, Natura2000 en Kaderrichtlijn Water (KRW). Tegelijkertijd staat het rivierengebied onder druk. Klimaatverandering leidt tot grotere risico’s op overstroming tijdens een hoogwater, terwijl de rivieren ook tijdens laagwater zo lang mogelijk optimale bevaarbaarheid moeten garanderen. Daarbij komt dat de budgetten voor beheer en onderhoud krap zijn en dat de maatschappij vraagt om steeds meer in te spelen op actuele en lokale ontwikkelingen in de regio. Om tot innovatieve oplossingen te komen voor de knelpunten in het rivierengebied zijn leerteams opgezet met daarin Rijkswaterstaat, een aannemer en een kennisinstelling. De leerteams zoeken naar nieuwe mogelijkheden en slimme samenwerkingen met als doel te komen tot een betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam beheer en onderhoud van het riviersysteem.
Een nieuwe mogelijkheid is een flexibele krib. Een flexibele krib is een constructie dwars op de rivier, die onder meer de stroming naar de vaargeul geleid, net als een traditionele krib. Een traditionele krib bestaat uit meerdere lagen. Bij onderhoud moeten deze lagen worden verwijderd en terug geplaatst, waardoor de kosten hoog zijn. Een flexibele krib is opgebouwd uit zeshoekige Xstream-elementen die los worden gestort op de rivierbodem. Wanneer onderhoud nodig is, kunnen eenvoudig elementen worden bijgestort. In een eerste fase van de pilot flexibele krib zijn drie flexibele kribben gerealiseerd . Zij zijn stabiel gebleven, maar een volledige evaluatie ten opzichte een traditionele krib was niet mogelijk. In fase 2 wordt één flexibele krib verlengd, zodat beoordeeld kan worden in hoeverre een flexibele krib de verschillende functies van een krib vervult in vergelijking met omliggende traditionele kribben.
Doel van het project
Het algemene doel is om op basis van fase 2 van de pilot te bepalen in hoeverre een flexibele krib de functies van een traditionele krib kan vervullen. Om deze hoofdvraag te beantwoorden zijn vier deelvragen geformuleerd:
1. Voldoet het ontwerp van de flexibele krib aan de eisen welke gesteld worden aan traditionele kribben?
2. Is het toepassen van een flexibele krib over de gehele levensduur een duurzaam alternatief voor traditionele kribben?
3. Is het theoretische ontwerp technisch uitvoerbaar en voldoet deze aan de eisen gesteld aan maak- en meetnauwkeurigheden in de waterbouw?
4. Biedt de innovatie meerwaarde op het gebied van ecologie?
Voor ieder van de vier deelvragen over functionaliteit, duurzaam- en doelmatigheid, uitvoerbaarheid en ecologie zijn onderzoeksvragen geformuleerd. De onderzoeksvragen zijn concreet, zodat ze op basis van (een serie) monitoringsactiviteiten binnen een jaar na het verlengen van flexibele krib 1 beantwoord kunnen worden. Zie bijlage ‘Monitoringsplan pilot flexibele krib – fase 2’.
Motivatie
In dit onderzoek wordt een nieuw type kribben geëvalueerd en vergeleken met vergelijkbare constructies.
Uitgevoerde acties
De activiteiten zijn vooral gericht op het beantwoorden van onderzoeksvragen naar het functioneren van een flexibele krib ten opzichte van traditionele kribben. In oktober 2022 worden twee kribben afgebroken en hergebruikt aan de overzijde voor de verlengging van de flexibele krib in de buitenbocht. De monitoring start kort hiervoor en eindigt een jaar later. Eind 2023 en begin 2024 worden resultaten gepresenteerd en beschreven in een rapport, welke hieronder zijn samengevat in drie activiteiten. Zie voor meer details de bijlage ‘Monitoringsplan pilot flexibele krib – fase 2’.
Activiteit Type activiteit Rol partijen
Amovatie van twee flexibele kribben, waarbij we gaan analyseren wat de porositeit is en hoeveel materiaal is ingevangen. Op basis hiervan beantwoording van onderzoeksvragen over de flexibele krib (o.a. wat is de porositeit en welke deel van de poriën is opgevuld. ) Industrieel Van den Herik is de aannemer. Deltares analyseert en rapporteert.
Analyse peilingen boven en onder water, stroomsnelheidsmetingen en ecologische inventarisatie. Op basis hiervan: beantwoording deelvragen over het effect van een flexibele krib op de rivier (ecologie, stroming, bodemligging) Industrieel Aquatic Drones monitort, ook in ondiepe zones, BAM infraconsult inventariseert ecologie, Deltares analyseert.
Vergelijking van duurzaamheid 2 typen kribben. Levenscyclusanalyse opstellen, multicriteria analyse stakeholders Industrieel BAM infraconsult, De Meteoor en Deltares (rapportage door Deltares)
Innovativiteit
In fase 1 zijn flexibele kribben gerealiseerd en stabiel bevonden. Dit is aanleiding om verder te gaan en te toetsen of een flexibele krib de verschillende functies van een traditionele krib vervult. Fase 2 is een verdiepingsslag en is in hoge mate innovatief, omdat de werking van een flexibele (met steil talud, een hoge vormruwheid en met holtes tussen de elementen) nog onbekend is.
Valorisatie
Partij
Product
(zie boven)
Toepassing en valorisatie
Deltares, BAM infraconsult, De Meteoor, Van den Herik, Beeliners en Aquatic Drones 1 Door het rapport openbaar te delen, samen te vatten op de wiki van fase 2 (Deltares) en door resultaten te delen via sociale media (alle partijen). Ook plaatsen de partners minstens een bericht op hun website.
Deltares, BAM infraconsult, De Meteoor 2 Geven presentatie aan rivierbeheerders en aan onderzoekers. Voor deze doelgroep is ook de bijdrage in een vakblad bedoeld.
Deltares, BAM infraconsult, De Meteoor 3 Met een actuele innovatiekaart worden (nog meer) relevante personen in leerteams (o.a. met aannemer, Rijkswaterstaat en deltares) bereikt.
Intellectueel eigendom
Rapport Deltares Openbaar
Meetgegevens Partij die inwint Openbaar
Informatievoorziening project
Actualisatie innovatiekaart Rijkswaterstaat, website TKI, websites partijen, publicatie op congres of in tijdschrift
Projectvoorwaarden
Het consortium zal een samenwerkingsovereenkomst sluiten die aan de eisen van de regeling tegemoet komt.