Dit project sluit aan op de doelstelling uit het innovatiecontract Deltatechnologie om slimmer en goedkoper waterkwaliteit te meten en modelleren. Doel is om op 3 aansprekende pilotlocaties in Amsterdam te onderzoeken hoe burgers waterkwaliteit in relatie tot gebruiksmogelijkheden (variërend van bv planten water geven tot zwemmen) inschatten wanneer zij door monitoring het watersysteem in hun buurt beter leren kennen hoe monitoringsdata verzameld door burgers zich verhouden tot monitoringsdata verkregen door professionals en welke informatie burgers nodig hebben over waterkwaliteit om zelf te kunnen beslissen hoe zij het water kunnen gebruiken. Daarnaast wordt door inzet van innovatieve sensoren voor het bepalen van pathogenen in water in combinatie met bronnenonderzoek een beter inzicht verkregen in waterkwaliteit in relatie tot gebruiksmogelijkheden en de fluctuaties hierin in ruimte en tijd. Zowel door deelname aan de monitoringscampagnes als via media-activiteiten en een rondreizende kunst-installatie over waterkwaliteit krijgt een brede groep burger bewustzijn en kennis over stedelijke waterkwaliteit en fluctuaties hierin op basis waarvan zij kunnen beslissen hoe zij het water kunnen gebruiken. Door de samenwerking tussen toegepaste kennisinstituten Deltares en Alterra kunstenaar Pavel van Houten Waternet en AMS wordt de best beschikbare kennis en ervaring met participatieve monitoring kennisoverdracht aan burgers en waterkwaliteitsmonitoring gebundeld en kan voor het eerst een breed publiek bereikt worden.

In het kader van de participatieve samenleving wordt door de overheid van burgers verwacht dat zij meer zelfredzaam zijn en zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun omgeving en hun welzijn. Sommige burgers gaan hiermee aan de slag door groen in hun omgeving te onderhouden of zelf luchtkwaliteit te meten. KennisinstitutenDeltares en Alterra zijn op het gebied van leefomgeving en milieu van oudsher gericht op kennisontwikkeling en informatievoorziening voor overheidspartijen. Beide instituten en Waternet vinden het in het kader van de recentemaatschappelijke ontwikkeling echter noodzakelijk om burgers meer te betrekken bij monitoring van in dit geval waterkwaliteit in de stad. Met name in steden neemt de vraag van burgers (en bedrijven) naar gebruik van het oppervlaktewater toe. Dit is het gevolg van bevolkingsgroei en verbetering van de waterkwaliteit. Burgers hebben achter nauwelijks tot geen kennis en informatie over waterkwaliteit in relatie tot gebruiksmogelijkheden. In diverse steden leeft bijvoorbeeld een sterke behoefte om te zwemmen in stedelijk oppervlaktewater buiten officiëlezwemwaterlocaties. Buiten deze officiële locaties wordt echter niet of nauwelijks gemonitord en kennis over fluctuaties in waterkwaliteit bereikt burgers nauwelijks. Bovendien gaat de huidige gangbare wijze van monitoring gepaard metonzekerheden over de kwaliteit op ieder moment en de bronnen van verontreinigingen. De monitoring en voorspelling van waterkwaliteit kan verbeterd worden door inzet van moderne meet- en modelinstrumenten en kennis overbronnen van potentiele verontreiniging die anders zijn dan bij formele zwemlocaties.

In het kader van dit project worden de volgende activiteiten uitgevoerd:1) Analyse van praktische ervaringen met citizen science/participatieve monitoring mogelijkheden voor betere monitoring van pathogenen in oppervlaktewater en bronnen hiervan in stedelijk water inclusief verkenning nieuwe sensoren bij bedrijfsleven.2) Opzetten van een monitoringsstrategie en -plan voor burgers en voor experts. 3) Ontwikkeling monitorings-toolbox voor burgers en publieksinstallatie over waterkwaliteit.4) Monitoren juli t/m augustus 2017.5) Evaluatie en vergelijking van de twee monitoringssporen (burgers en experts).6) Opstellen aanbevelingen voor participatieve monitoring van waterkwaliteit en informatievoorziening aan burgers.7) Kennisoverdracht aan een breed maatschappelijk publiek via media activiteiten rondom de rondreizende publieksinstallatie en een debatavond.8) Kennisoverdracht aan waterbeheerders en andere waterprofessionals door middel van een publicatie en een presentatie op een congres.

Het is uniek dat burgers betrokken worden bij waterkwaliteitsmonitoring en dat de kwaliteit direct gerelateerd wordt aan functies waar zij gebruik van maken. Deltares en Alterra hebben ervaring met participatieve monitoring op andere gebieden (zoals met de succesvolle natuurkalender van Alterra) dan waterkwaliteit in de stad. Pavel van Houten heeft ruime ervaring met projecten waarin deelnemers door tellingen hun leefomgeving beter leren kennen en hier meer waardering voor krijgen. Via exposities in onder ander het Stedelijk Museum en Artis en samenwerking met mediapartners weet hij een groot en breed publiek te bereiken. Door de samenwerking met kunstenaar Pavel van Houten wordt een unieke monitoringstoolkit ontwikkeld voor burgers waarmee de monitoring aantrekkelijk en leerzaam wordt gemaakt. Waternet en Deltares werken nauw samen bij de verbetering van waterkwaliteitsmonitoring in Amsterdam. Bij de expert-monitoring wordt gebruik gemaakt van moderne meettechnieken die nog niet zijn opgenomen in de standaard monitoringsprogramma\'s van waterbeheerders. Vergelijking van de monitoringsdata van burgers en experts en hun oordeel over de kwaliteit van het water levert nieuwe inzichten op over hoe burgers beslissingen nemen over het gebruik van water en hoe monitoring het beste kan aansluiten op hun afwegingsproces.

In de periode juli-augustus 2017 wordt op 3 aansprekende locaties in Amsterdam waterkwaliteit gemonitord door burgers en experts. Deelnemers aan de burgermonitoring worden geworven door middel van berichten in buurtkranten en organsiaties gericht op de buurten waarin de locaties gelegen zijn. Daarnaast wordt met een rondreizende kunstinstallatie waarin het pubiek waterkwaliteit kan ervaren een breder publiek bereikt. Naast de monitoringskit die wordt uitgereikt aan de deelnemers aan de buurtmonitoring wordt een meer eenvoudige waterkwaliteitstoolkit ontwikkeld die aan een zeer breed publiek kan worden verstrekt. Samenwerking met media, musea zoals Micropia en met watergerelateerde evenementen als de CitySwim garandeert dat het grote publiek geinformeerd wordt over de geplande activiteiten en de uitkomsten van de monitoring. Deelnemers aan de buurtmonitoring en waterbeheerder zullen tijdens een debatavond met elkaar in gesprek gaan over waterkwaliteit in relatie tot gebruik en hoe monitoring en informatievoorziening aan burgers kan worden geoptimaliseerd. Voor waterprofessionals wordt daarnaast een publicatie geschreven voor een vakblad waarin de resultaten van dit project worden besproken en aanbevelingen worden gegeven voor paticipatieve monitoring en informatievoorziening aan burgers. Daarnaast wordt via een congrespresentatie, samenwerking met AMS en het netwerk van Waternet in Nederland gezorgd voor disseminatie van de resultaten onder waterbeheerders in heel Nederland. Ten behoeve van de 'export' van dit unieke projecten en de producten die eruit voortkomen wordt tevens een presentatie of publicatie op een internationaal podium voorzien.

Alle partijen krijgen alle resultaten van het Project ter beschikking. De resultaten van de samenwerking kunnen breed verspreid worden. Partijen kunnen over deze resultaten vrijelijk publiceren. De resultaten zullen volledig openbaar beschikbaar zijn, met uitzondering van ter beschikking gestelde achtergrondkennis.

De informatie over dit project wordt kenbaar gemaakt via de website van de TKI Deltatechnologie (projectbeschrijving) en de projectwiki van Deltares (projectvoortgang en resultaten).

Na de datum waarop deze Overeenkomst in werking is getreden, maar uiterlijk tot een jaar voor de beoogde datum waarop het Project zal zijn voltooid, kunnen ondernemers en/of onderzoeksinstellingen, die op het terrein van het relevante subsidieprogramma van het TKI werkzaam zijn alsnog als Partij toetreden. Een later toetredende Partij zal een nader overeen te komen bijdrage in kind en/of in cash moeten leveren die in redelijke verhouding staat tot zijn relatief aandeel in het Project na toetreding. De overige Partijen ontvangen vervolgens naar rato een terugbetaling en/ of gedeeltelijke vrijstellingen van hun nog te leveren bijdrage in kind, voor zover niet besloten wordt de bijdrage van de later toetredende Partij aan het projectbudget toe te voegen.