Het doel van dit project is om de meerwaarde van NBS voor biodiversiteit beter kan worden
gekwantificeerd. Om deze doel te bereiken wordt er kennis ontwikkeld waarmee een overzicht wordt
gemaakt over de volgende onderwerpen: 1) wat betekent biodiversiteit in de context van NBS, 2) een
systematisch overzicht van biodiversiteitswaarderingsinstrumenten, -methodes of -systemen en wat
daarin de (wetenschappelijke) kernpunten en gemene delers zijn, en 3) hoe bestaande
waarderingsinstrumenten zouden kunnen worden toegepast en toegespitst op vergelijking/waardering
van NBS. De resultaten van deze 3 onderzoekscomponenten worden gezamenlijk ontsloten in één
document (een guideline of een best-practice paper), zodat NBS ontwikkelaars weten hoe ze kunnen
aantonen wat de impact is van hun NBS project op biodiversiteit (hoe/of deze bijdraagt aan
beleidsdoelen) en hoe ze hun NBS project verder kunnen verbeteren om deze op deze biodiversiteitsimpact
toe te spitsen..
De bestaande biodiversiteitswaarderingsinstrument worden toegelicht door ze toe te passen op een
specifieke casus en ecosysteem. Welke ecosysteem dit precies zal zijn, wordt besloten gedurende het
project in overeenstemming met EcoShape partners (Activiteit 2). Gezien EcoShape internationaal actief
is, zal de voertaal binnen het onderzoek en van het resultaat Engels zijn, zodat een breder publiek kan
worden bereikt.

Achtergrond project: Biodiversiteit en NBS – Wat is staat van kennis?
Biodiversiteit wordt vaak gezien als het aantal verschillende soorten levensvormen binnen één gebied,
namelijk de verscheidenheid aan dieren, planten, schimmels en micro-organismen. De omstandigheden
waaronder de organismen leven zijn bepalend voor hun voorkomen: in meren, rivieren, kusten en zeeën
worden deze omstandigheden bepaald door waterdiepte, stromingen, morfologie, zoutgehalte,
temperatuur, vervuiling, grondwaterstanden enz. Nature-based Solutions (NBS) grijpen in op deze
omstandigheden en kunnen zo een positieve bijdrage leveren aan het ombuigen van de neerwaartse
trend in biodiversiteit.
Gezien de bestaande menselijke druk en groeiende invloed van klimaatverandering op zowel de natuur
als de samenleving, is het cruciaal om bestaande natuur te behouden en gedegradeerde habitats te
herstellen. Biodiversiteit speelt hierbij een centrale rol. Veerkrachtige oftewel resilient watersystemen
worden gekenmerkt door een hoge variatie aan habitats, verbonden habitats (‘connectivity’), natuurlijke
dynamiek en goede waterkwaliteit. Deze kenmerken zijn gebaseerd op de zeven principes voor resilience
van het Stockholm Resilience Centre (SRC). Een veerkrachtig ecosysteem heeft een positieve invloed op
het omgaan met klimaatverandering en het beperken van de gevolgen hiervan en is daarom van cruciaal
belang. Compensatie van biodiversiteit is een instrument om de verlies van natuurwaarde aan te pakken.
Het algemene idee is dat ontwikkelingsprojecten leiden tot "no net loss" aan biodiversiteit, of - meer
recentelijk - een "net gain" aan biodiversiteit.
De UN Biodiversity Conference (COP 15) in December 2022 onderstreept dit belang en stelt als doel dat
tegen 2030 minstens 30 procent van het wereldwijde aardoppervlak als beschermd gebied moet worden
aangewezen. Onze nationale natuurdoelen sluiten hier sterk bij aan: het biodiversiteitsprogramma van
Nederland, aangekondigd in 2019, streeft naar een volledige realisatie van de Vogel- en Habitatrichtlijnen
vóór 2050. Nature Based Solutions (NBS) bieden een kans om aan deze doelen bij te dragen, terwijl ze
ook andere maatschappelijke vraagstukken aanpakken.
Biodiversiteitseisen kunnen worden beschouwd als een Enabler voor Nature Based Solutions (NBS),
omdat NBS in het slechtste geval minder impact hebben op biodiversiteit dan grijze infrastructuur, en in
het beste geval de veerkracht van het systeem versterken. Met dit project gaan we overzicht creëren
rondom de ontwikkelingen van biodiversiteit met diverse experts en verschillende inzichten en tools
bijeenbrengen en toetsen op compatibiliteit. De daaruit voortvloeiende inzichten maken het mogelijk om
de ontwikkeling van NBS een extra dimensie te geven (op basis van objectieve/meetbare bijdrage aan
biodiversiteit) en deze producten daarmee aanmerkelijk te verbeteren. Er zijn nog te veel vraagtekens
rondom deze “biodiversiteitskwestie” en de mogelijkheden om een systeem of systematiek te
ontwikkelen om de meetbaarheid (of breder gezegd de objectieve vergelijkbaarheid) van
biodiversiteitsbijdragen vragen om helderheid en sturing. Vandaar het doel om met verschillende
marktpartijen, kennisinstituten en maatschappelijke organisaties gezamenlijk aan onderzoek op dit topic
te werken, en de resultaten overzichtelijk en bruikbaar voor allen weer te geven (bijvoorbeeld in een
guideline of best-practice paper).

Activiteit 1: Overzicht bestaande bronnen en ontwikkelingen omtrent biodiversiteitsbeleid en
biodiversiteit-tools, experimentele ontwikkeling, februari 2024 t/m april 2024.
Narratief: Een overzicht maken van bestaande bronnen, en recente ontwikkeling omtrent beleid en
raamwerken van biodiversiteit. Doel is om een vergelijking te maken tussen de doelen van beleid en
bestaande methodes om biodiversiteit te compenseren/ mitigeren/ herstellen/ monitoren We laten zien
hoe lopende EcoShape projecten kennis (kunnen) ontwikkelen om gesteld te staan voor toekomstige
beleidsvragen of wet- en regelgeving
Biodiversiteits-werkgroep in EcoShape
In de voorfase van dit voorstel (October-2023), heeft de biodiversiteit expertgroep van EcoShape een
inventarisatie gemaakt van kennis hiaten rondom het onderwerp van Biodiversiteit in relatie tot NBS.
Hieruit zijn o.a. de volgende kennis vragen geïdentificeerd, die binnen activiteit 1 zullen worden
geadresseerd:
1. Wat zijn de laatste ontwikkelingen rondom biodiversiteitbeleid op internationaal en nationaal
niveau?
a. Welke wetgeving, frameworks en instrumenten zijn er voor Nederland, Europa en
Globaal beschikbaar?
b. Kunnen NBS biodiversiteitbeleid gebruiken als een enabler?
2. Welke methodes van biodiversiteit verbetering zijn er
a. Wanneer is welke methode toe te passen? Is dit te vertalen in guidelines voor een
voorbeeld ecosysteem?
3. Hoe worden compensatie maatregelen toegepast voor verschillende ecosystemen?
a. Wat is het verschil tussen compensatie maatregelen en net gain maatregelen?
4. Hoe wordt biodiversiteit gemeten en hoe wordt het gewaardeerd?
Product 1: Tabel met overzicht van bronnen.
Activiteit 2: Identificatie en selectie van ecosysteem en NBS, industrieel onderzoek, februari 2024 t/m
april 2024.
Narratief: Om de doorvertaling te maken naar de toepasbaarheid van de (gemene deler van de)
verschillende biodiversiteits-waarderingsmethoden/-tools naar een betekenisvolle methodiek voor
optimalisering van een NBS, wordt gebruik gemaakt van een specifieke NBS casus (in een specifiek
ecosysteem). Selectie van ecosysteem en NBS is een stakeholderproces waarbij EcoShape partners de
kans krijgen om ecosystemen en selectie criteria te definiëren.
Product 2: Notulen van vergadering waarbij ecosystemen en selectie criteria worden vast gesteld.
Activiteit 3: Ontwikkeling van een overzicht en doorvertaling, industrieel onderzoek, mei 2024 t/m juli
2024
Narratief: Deze activiteit vergt de grootste tijdsinvestering binnen het project. Hier wordt namelijk de
daadwerkelijke doorvertaling uitgevoerd, eerst voor een (of meerdere) casussen geselecteerd volgens de
criteria als gedefinieerd in Activiteit 2 en daarna meer generiek en generaliserend voor optimale
toepassing in NBS projecten in het algemeen. Het eindproduct zal een rapport/guideline/best-practice
paper zijn waarbij producten 1 & 2 samenkomen en de lezer stapsgewijs wordt begeleid welke
tools/methodieken toegepast kunnen worden in een specifieke context. Ook worden pointers gegeven
hoe NBS-ontwikkeling kan worden aangescherpt om optimalisatie van de biodiversiteits-impact mogelijk
te maken.
Product: Rapport/Guideline/Best-practice paper over toepassing van objectieve biodiversiteitswaardering
in ontwikkeling van NBS.
Voor alle activiteiten geldt dat deze worden uitgevoerd door een EcoShape team waarin verschillende
EcoShape partners (Boskalis, Van Oord, Arcadis, Royal HaskoningDHV, Sweco, Witteveen+Bos, HKV,
Wetlands International, Deltares en WMR) mogelijk een rol invullen.

Binnen dit project wordt innovatie nagestreefd door biodiversiteitsdoelen en compensatie-instrumenten
expliciet te verbinden aan Nature-based Solutions (NBS). Door middel van verbeterde beschikbaarstelling
van benoemde kennis en richtlijnen, kunnen deze makkelijker toegepast worden bij NBS-projecten en
kunnen daarmee NBS-projecten aanmerkelijk verbeterd (en geoptimaliseerd worden) op hun
biodiversiteitsimpact.

Product 1 & 2: Deze worden uiteindelijk geïntegreerd binnen product 3.
Product 3: De uiteindelijke resultaten die ontwikkeld wordt zal worden gedeeld met alle EcoShape
partners, of, indien zodanig relevant dat dit als een ‘best-practice paper’ kan worden opgevat, als zodanig
door EcoShape gepubliceerd worden voor gebruik door andere stakeholders . We zien dit als een eerste
stap om sturing te geven aan het integreren van biodiversiteit binnen NBS, een topic waarvan we weten
dat alle EcoShape-partners hier graag stappen mee zetten. Daarom zijn we zeker dat de EcoShapepartners
deze resultaten zullen gaan toepassen binnen hun projecten. Het is zeker een EcoShapedoelstelling
om op basis van die toepassing verdere feedback te verzamelen met als doel het document
verder te updaten zodat uiteindelijk zeker een ‘best-practice paper’ opgesteld kan worden waarin
EcoShape ook met andere stakeholders kan delen hoe zij ziet dat biodiversiteit het beste kan worden
meegenomen/meegewogen in de ontwikkeling en optimalisatie van NBS.

Het EcoShape projectteam werkt volgens de EcoShape consortiumovereenkomst. Hierin zijn alle
afspraken omtrent IP en toegankelijkheid opgenomen. Doelstelling is zoveel mogelijk kennis (in de
guidelines) publiek beschikbaar te maken. Sowieso worden de eindproducten allemaal publiekelijk
beschikbaar gemaakt en actief gedeeld binnen netwerk van EcoShape en hun partners.

Bevindingen van al het onderzoek dat wordt uitgevoerd door het EcoShape consortium is vrij toegankelijk
en beschikbaar. De resultaten zullen worden gepubliceerd op de Ecoshape website. Daarnaast zullen de
inzichten via de netwerken van de diverse EcoShape partners worden gedeeld