Om in te kunnen spelen cq mee te kunnen liften met de jaarlijkse grote investeringen is aandacht nodig voor innovatie in “nieuwe’ constructies en valorisatie samen met het uitvoerend MKB die veel van de werken uitvoeren.In ons gezamenlijke onderzoek proberen we de komende periode ontwerpregels te maken die klimaatadaptatie zo makkelijk mogelijk maken (gewoon een extra norm – zoals 25cm boven straatpeil bouwen geen water in woningen bij 60mm etc) maar ook hittebestendig inrichten met duidelijke richtlijnen als max afstand tot koelte en percentage groen. Daarmee kan iedere herinrichting (uitgevoerd door een aannemer) eenvoudig klimaatbestendig worden.Voor fase 4 BC05 zien wij de volgende belangrijke kennisvraagstukken:-Welke ondergrondse constructies voor waterberging onder de weg werken goed in de praktijk en zijn zandcunetten een goed alternatief?-Hoezeer draagt een systeem van blauwgroene daken bij aan klimaatadaptatie?-Hoe pakken de hitterichtlijnen in de praktijk uit en welke bijstelling is nodig?-Hoe zorgen we voor klimaatbestendig groen in de stad? Bijv. het inrichten van een winkelcentrum.Naast kennisontwikkeling wordt de ontwikkelde kennis in de concrete bouwpraktijk toegepast (open-convenant aanpak en de Aanpak Duurzaam GWW) waarbij op een wijze wordt gewerkt gebruikmakend van elkaars complementaire competenties dat:1. Processen van elkaar verbeteren en innovaties (klimaat adaptatie) sneller in projecten worden ingepast2. Hinder voor de burgers en bedrijven vermindert3. Verspilling in routinematig inkopen wordt terug gedrongen4. Het kwaliteitsniveau en duurzaamheid van geleverde diensten verbeterd.

Gemeenten willen graag klimaatbestendig inrichten maar zien mede door de energietransitie problemen ontstaan met betrekking tot de schaarse ruimte maar ook in de stedelijke ondergrond. De ondergrondse infrastructuur en stedelijk groen concurreren met klimaatadaptatiemaatregelen om de beperkt beschikbare ruimte. Slimme integrale ontwerpen met oog voor koppelkansen functiecombinaties en de bestaande vervangingsopgave zijn nodig om op duurzame wijze te blijven omgaan met de druk op ruimte en de ondergrond. Door verschuiving van de verhoudingen in de keten (o.m. door marktwerking) en samenwerking van de opdrachtgever met de markt door beter gebruik te maken van de complementaire competenties wordt het toekomstbestendig maken van de stad ook een opgave van het uitvoerend MKB bedrijfsleven. MKB INFRA en haar leden zien dat zij daar een rol in moeten en willen spelen. Hiervoor is een transitie van opdrachtnemer naar gelijkwaardige (kennis)partner gevraagd.Vragen vanuit zowel gemeentelijke opdrachtgevers als de MKB opdrachtnemers naar validatie van verschillende oplossingen en op basis daarvan eenvoudige ontwerpregels die klimaatadaptatie m.b.t. extreme regenval zo makkelijk mogelijk maken maar ook hittebestendig inrichten met duidelijke richtlijnen vormen de basis van de verschillende (deel)onderzoeken.

De nadruk in 2021 (fase 4) ligt op de kennisontwikkeling en praktijktoepassing van deze kennis op de volgende onderwerpen:1.Waterbergende weg Wat zijn de voor en nadelen van verschillende soorten ondergrondse berging en met name kan een wegcunet van zand als waterbergende weg dienen?2.Systeem van groenblauwe daken in Amsterdam: Hoezeer draagt een systeem van blauwgroene daken bij aan klimaatadaptatie? 3.Hittebestendigheid: Hoe pakken de hitterichtlijnen in de praktijk uit en welke bijstelling is nodig. Hoe effectief zijn specifieke hitte-interventies.4.Hoe zorgen we voor klimaatbestendig groen?Naast kennisontwikkeling wordt de ontwikkelde kennis in de concrete bouwpraktijk toegepast (Samen leren Samen innoveren) waarbij op een wijze wordt gewerkt dat:5.Processen van elkaar worden verbeterd en innovaties sneller in projecten worden ingepast (systeem verandering) 6. Praktijkgerichte implementatie van klimaatadaptatie (sociale innovatie/competentie ontwikkeling).

De HvA doet vraag-gestuurd praktijkgericht onderzoek en helpt zo urgente en relevante vraagstukken uit de samenleving op te lossen. Ontwikkelde kennis deelt de HvA met de huidige en toekomstige professionals bijvoorbeeld in workshops en seminars. Innovatie betreft het toepasbaar maken van nieuwe kennis en uitvindingen. De verzamelde en gegenereerde kennis wordt getoetst en toegepast in de praktijk door de MKB-bedrijven. Studenten worden enthousiast voor het werk in de sector doordat zij worden betrokken in projecten (afstudeer-)stages en onderzoek. De HvA werkt daarbij intensief samen met de Hogeschool van Rotterdam de Hanzehogeschool Groningen en nu ook de Hogeschool van Utrecht.De betrokkenheid van branche- en vakverenigingen naast de groep individuele bedrijven en overheden maakt dat de kennis naast gericht is op breed toepasbare praktische kennis ook een brede verspreiding krijgt onder de doelgroep. Een doelgroep die niet vanzelfsprekend rapporten leest en naar grote symposia gaat.De gekozen inhoudelijke onderzoekthema’s sluiten aan op het KIA Landbouw Water en Voedsel C3 en zijn ook gekozen omdat het werkveld hier innovatie op verwacht.Voor een overzicht van de in afgelopen jaren ontwikkelde innovaties (BC01-BC04) zie {nog verwijzing opnemen}

Building Changes: De resultaten van het onderzoek worden beschikbaar gesteld via de website www.BuitenRuimte.info of www.KlimaatwerkinUitvoering.nl en zijn daarmee toegankelijk voor de gehele sector. Een groep van inmiddels 600
geïnteresseerden ontvangen jaarlijks ca vier keer een nieuwsbrief. Ook de website van TKI wordt vier keer per jaar geactualiseerd met de (tussen)resultaten. In nauwe samenwerking met MKB-Infra, en andere branch cq vakverenigingen wordt de sector geïnformeerd over de resultaten op zgn Infralokalen en workshops verspreid in het land 4 a 6 keer per jaar. De trekkers van het consortium zijn allen nauw betrokken bij de Greendeal Duurzaam GWW 2.0, een actief praktijknetwerk waar vraagstukken worden getoetst en kennis wordt gedeeld. Hogeschool van Amsterdam: De onderzoeksresultaten worden tevens gepubliceerd op de website van de Hogeschool van Amsterdam. Daarnaast zal over de resultaten worden gepubliceerd in de vakbladen, worden cursussen georganiseerd en presentaties gegeven tijdens symposia. Via de betrokken partijen van zowel het onderzoek als het onderwijs van de hogescholen worden de toekomstige professionals betrokken bij het onderzoek en geïnformeerd over de resultaten in de lessen.
Building Changes houdt contact met de markt ook na het publiceren.
Ontwerpregels zullen bij relevante CROW en Rioned commissies worden ingebracht voor opname in handboeken en richtlijnen. Enkele betrokken gemeenten als Hoorn, Alkmaar, en Amsterdam besteden projecten aan waar klimaatadaptatie een belangrijk onderdeel van de opdracht vormt. Projecten waar i.s.m. het consortium de kennis zal worden ingebracht en toegepast en gemonitord.
De projectbeschrijvingen en alle onderzoeksresultaten worden tevens gepubliceerd op de website van de Hogeschool van Amsterdam http://www.hva.nl/kctechniek/gedeelde-content/lectoraten/water-in-en-om-de-stad/water-in-en-omde-stad.ht

Alle kennis ontwikkeld in dit kader wordt vrij ter beschikking gesteld d.m.v. publicaties/ internet/workshops en symposia

Alle informatie met betrekking tot het onderzoek en de praktijkprojecten wordt gepubliceerd op de daarvoor ingerichte website www.BuitenRuimte.info of 2e naam www.KlimaatwerkinUitvoering.nl. Daarnaast worden de projectbeschrijvingen en alle onderzoeksresultaten tevens gepubliceerd op de website van de Hogeschool van Amsterdam http://www.hva.nl/kc-techniek/gedeelde-content/lectoraten/water-inen-om-de-stad/water-in-en-om-de-stad.html .
De resultaten, publicaties worden tevens opgenomen op de website van TKI Deltatechnologie.
Diverse keren per jaar wordt een nieuwsbrief verspreid onder ca 600 adressen

In principe kunnen andere partners deelnemen aan het programma. Het streven van de initiatiefnemers is ook om gedurende de looptijd van het programma dat met name (MKB) bedrijven als partner aansluiten bij voorkeur regionaal georganiseerd in zogenoemde kenniskringen. In de praktijk gebeurd dit ook.