Het hoofddoel van dit project betreft de ontwikkeling van een toolbox voor nieuwe regelingen van gemalen met het oog op energie- en eventuele kostenbesparing als alternatief voor de huidige peilgestuurde regelingen. Behalve van de hydraulische eigenschappen van de pompen maakt het nieuwe regelsysteem optimaal gebruik van:- weersvoorspellingen van regenval - voorspellingen van buitenwaterniveaus bv. getijdenbewegingen- bergingscapaciteit in het achterland- variaties in de kostprijs van energie bv. dag- en nachttarieven en / of variabele marktprijzen (APX)- voorkomen onbalans in vraag en aanbod van elektriciteitsvoorziening t.g.v. een toenemend percentage zon- en windenergie.

De Unie van Waterschappen (UvW) heeft in het voorjaar van 2010 met het Rijk een Klimaatakkoord getekend. In dit akkoord zijn de ambities van de waterschappen voor klimaat en duurzaamheid vastgelegd. Een onderdeel van dit akkoord betreft de doelstelling om 30% energie-efficiency te behalen in de periode 2005-2020. Onder energie-efficiency wordt hierbij verstaan: energiebesparing en inzet van duurzame energie. RVO de Unie van Waterschappen en STOWA hebben recent de meerjaren-afspraken energie-efficiency verbreedt van afvalwaterzuiveringen naar het watersysteem. In het watersysteem liggen nog tal van kansen op het gebied van energie-efficiency ([1]). Van de waterschappen heeft 75% aangegeven nog niet de energie-efficiency van de gemalen te bewaken.

In dit project gaat het enerzijds om de ontwikkeling van de techniek (sturingsalgoritme) maar anderzijds ook om de implementatie. Dit laatste is meer organisatorisch en procesmatig van aard maar blijkt in de praktijk van groot belang om een sturingssysteem ook daadwerkelijk van de grond te krijgen. Het project valt daarom uiteen in drie delen: 1. de ontwikkeling van een generieke open source RTC-tools 2.0 versie 2. Flexibiliteit gemalen op energiemarkten3. de implementatie van het systeem in de vorm van 4 pilots bij 4 waterschappen. Onderdeel 1. (RTC Tools 2.0) wordt uitgevoerd door een postdoc van TU/e en Deltares de hoofdontwikkelaar van RTC Tools. Onderdeel 2. (Flexibiliteit Energiemarkt voor waterschappen) wordt uitgevoerd door e-Risk Group. Onderdeel 3. (Pilots) wordt uitgevoerd door Deltares en Nelen & Schuurmans.

De gangbare sturing van gemalen is een lokale peilgestuurde regeling. De huidige state-of-the-art is een zogenaamde Model-Predictive-Control (MPC) regeling waarmee geanticipeerd kan worden op toekomstige veranderingen in het systeem (m.n. verwachte neerslag en getijvariatie). MPC regelingen worden tot nu toe slechts incidenteel gebruikt om piekwaterstanden te verlagen. Het vernieuwende van dit project zit vooral in het meenemen van veel meer pompinformatie in de MPC-regeling zodat het energieverbruik daadwerkelijk geoptimaliseerd en nauwkeurig voorspeld kan worden. Hierdoor wordt het mogelijk om de flexibiliteit te bepalen en de gemalen optimaal op een energiemarkt in te zetten. Deltares heeft ervaring met MPC regelingen waaronder de sturing van een cascade van waterkrachtcentrales (in de VS en Brazilie) en in het warmtenetwerk van de TU Delft waarin MPC wordt gebruikt om de inzet van gasketels te minimaliseren.

Dit project is een noodzakelijk stap om de beschikbare flexibiliteit in het watersysteem aan energiemarkten te kunnen koppelen. Daarmee wordt een volgende stap gezet in de energietransitie, omdat flexibiliteit noodzakelijk is voor verdere verduurzaming van de energiemix. Project draagt verder bij aan de stabiliteit van het electriciteitsnet door de inzet van gemalen te kunnen afstemmen op de energiemarkt, waardoor grote investeringen tbv netverzwaringen uitgesteld of afgesteld kunnen worden. Waterschap Zuiderzeeland heeft al aangegeven op gezette tijden de pers te betrekken bij de voortgang in dit project. Verdere valorisatie vindt plaats dmv voortgangspresentaties, workshops, journal papers, conferentiebijdragen en publicaties in vakbladen. Tenslotte zal de voortgang gepubliceerd worden in Nieuwsbrieven en andere communicatiekanalen van STOWA, Deltares en andere participanten.

Alle partijen krijgen alle resultaten van het Project ter beschikking. De resultaten van de samenwerking kunnen breed verspreid worden. Partijen kunnen over deze resultaten vrijelijk publiceren. De resultaten zullen volledig openbaar beschikbaar zijn, met uitzondering van ter beschikking gestelde achtergrondkennis.

De informatie over dit project wordt kenbaar gemaakt via de website van de TKI Deltatechnologie (projectbeschrijving) en de projectwiki van Deltares (projectvoortgang en resultaten).

Na de datum waarop deze Overeenkomst in werking is getreden, maar uiterlijk tot een jaar voor de beoogde datum waarop het Project zal zijn voltooid, kunnen ondernemers en/of onderzoeksinstellingen, die op het terrein van het relevante subsidieprogramma van het TKI werkzaam zijn alsnog als Partij toetreden. Een later toetredende Partij zal een nader overeen te komen bijdrage in kind en/of in cash moeten leveren die in redelijke verhouding staat tot zijn relatief aandeel in het Project na toetreding. De overige Partijen ontvangen vervolgens naar rato een terugbetaling en/ of gedeeltelijke vrijstellingen van hun nog te leveren bijdrage in kind, voor zover niet besloten wordt de bijdrage van de later toetredende Partij aan het projectbudget toe te voegen.