Doel1: het ontwikkelen van een duurzaam regionaal watersysteem in het licht van klimaatverandering bodemdaling en de noodzaak van verzekerde drinkwatervoorziening. Strategieën daarbij zijn onder meer het sluiten van waterkringlopen en het benutten van ecosysteemdiensten. Doel 2: een gebiedstransitie tot stand brengen in landgebruik en water management. Beide doelen leveren een bijdrage aan een klimaat neutrale brouwerij en een klimaatbestendig leefbaar en duurzaam landschap in de regio Zuid-Holland. Doel 3: het ontwikkelen van een aanpak voor gebiedstransities met bedrijven als katalysator. In water governance is er internationaal een sterke beweging richting co-governance op basis van lokale sociale netwerken die samenwerken met overheden. De rollen die bedrijven in een dergelijke transitie kunnen spelen is nog vrijwel onbekend. Het project levert een methodiek op voor het bevorderen van dergelijke transities die elders kan worden toegepast en levert bovendien inzichten in de rollen van een multinational en regionale overheid in dergelijke transities. Groene Cirkels toont de nieuwe manier waarop Alterra samenwerkt met bedrijven en overheden. Met in de praktijk ontwikkelde kennis wordt een bijdrage geleverd aan wetenschappelijke én maatschappelijke innovatie. Dit resulteert in wetenschappelijke publicaties nieuwe Groene Cirkels in andere regio’s in binnen- en buitenland. Groene Cirkels heeft de potentie uit te groeien tot hét EU voorbeeld voor participatief plannen met ecosysteemdiensten dat Alterra in internationale tenders kan vermarkten.

Op 7 februari 2013 is voor 3 jaar het samenwerkingsverband tussen de Provincie Zuid-Holland Heineken Nederland en Alterra Wageningen UR getekend onder de naam Groene Cirkels. Deze overeenkomst wordt verlengd voor nog eens 3 jaar. Gezamenlijk hebben de Groene Cirkel partners de ambitie om met duurzame ontwikkeling een voorbeeld van wereldklasse te realiseren voor de maatschappij van de toekomst. Deze ambitie steunt op vier pijlers:o een klimaatneutrale HEINEKEN brouwerij in een klimaatneutrale keten o een duurzame economieo een aangename leefomgeving waarin de natuur aan onze ambitie bijdraagto Kennis ontwikkelen voor een klimaatneutrale maatschappijHet watersysteem zowel drinkwater als oppervlaktewater vormt een belangrijk en integraal onderdeel.

1. Visieontwikkeling Groene Cirkel Water een netwerk van alle regionale beheerders en klanten van het watersysteem zoals Heineken Dunea Oase Hoogheemraadschap Rijnland (trekker van de cirkel) provincie Zuid-Holland gemeente Leiden en agrarische actoren. Deze cirkel (een van de vijf groene cirkels) is in 2014 gestart en ziet het belang van een gezamenlijke visie als bindende en inspirerende kracht. Hiertoe worden technieken gebruikt die actoren stimuleren te denken in dromen over een gewenste toekomst en gericht op nieuwe samenwerkingsverbanden. Alterra ondersteunt dit proces met kennis over het watersysteem en governancesystemen alsmede met water- en landgebruiksmodellen ism het internationale project SWICCA. 2. Vanuit deze visie worden projecten ontwikkeld door nieuwe allianties van actoren uit uiteenlopende sectoren bijvoorbeeld projecten met als doel het sluiten van watercycli en het inschakelen van ecosysteemdiensten ten behoeve van waterzekerheid en een duurzaam watersysteem. Voorbeelden: stimuleren van een transitie naar duurzame fruitteelt in Bommelerwaard zodat de kwaliteit van Maaswater tbv Dunea wordt verbeterd en daarmee de waterzekerheid voor Heineken verkenningen van ecologisch sociaal en economisch veerkrachtige voedsellandschappen in waterrijke gebieden. 3. Ontwikkeling zuiveringsmoeras op Heineken terrein voor zuivering van afvalwater van de brouwerij maar ook voor het verbeteren van de landschapsbeleving en de biodiversiteit. Dit project wordt uitgevoerd door Alterra en Heineken. 4. Het experimenten met multifunctionele zuiveringssloot met doelen voor biodiversiteit waterberging en landschappelijke kwaliteitsverhoging op een enkel boerenbedrijf wordt gevolgd en de data geanalyseerd. Op grond hiervan wordt een proces gestart om het model gebiedsgewijs uit te rollen. 5. Het ontwikkelen van business modellen op basis van bovengenoemde cases die implementatie van acties faciliteren.

Veel bedrijven zijn bezig met circulaire economie. Het ontwikkelen van cycli van energie en stoffen is ook in Groene Cirkels een belangrijk doel maar bijzonder en vernieuwend is dat cycli en ketens zoveel mogelijk met het natuurlijk systeem worden verbonden zodat natuur het werk doet. De werking van natuurlijke processen vervangt technische processen die energie en stoffen vragen. Hiervoor moet het landschap worden aangepast bijvoorbeeld de waterinfrastructuur en de groene infrastructuur. Door dit te doen worden ook andere waarden gecreëerd. We passen hier dus het concept ecosysteemdiensten op een zeer ongebruikelijke wijze toe. Groene cirkels is dus circulaire economie (volgens het cradle to cradle principe) plus natuur (in feite landschapsdiensten).

Heineken en de provincie Zuid-Holland zijn de hoofdrolspelers in de zoektocht naar groene duurzaamheid. Dragende actoren zijn 1) agrariërs, natuur- en waterbeheerders, wegbeheerders en andere grondeigenaren als aanbieders van diensten, en 2) burgers, overige bedrijven, regionale overheden, en NGO’s als vragers naar diensten. Zonder hen komt de transitie er niet. Hun positie als land- en watergebruiker is het vertrekpunt van de verandering, en dus ook de basis voor toepassing van wetenschappelijke kennis in de praktijk.
Regionale Groene Cirkel Netwerken zoals voor water zijn van belang als leeromgeving waarbinnen wetenschappelijke kennis kan worden doorontwikkeld, uitgewisseld en toegepast. Dit maakt de Groene Cirkel netwerken een leeromgeving voor wetenschap en praktijk samen.
De wetenschappelijke resultaten worden internationaal gepresenteerd om een workshop met bedrijven te organiseren, gebruikt in de aanvraag voor EUsubsidies, en om de samenwerking met andere bedrijven in binnen- en buitenland te entameren.

De ingebrachte kennis blijft eigendom van de partners. De gezamenlijk opgedane kennis van de toepassings praktijk is van Alterra en voor alle partners beschikbaar.

www.groenecirkels.nl

www.groenecirkels.nl