DoelOverkoepelend doel is om bestaande winningen zo in te richten dat ze robuust én flexibel zijn zodat ze externe schokken vanuit de omgeving kunnen opvangen en geen schokken veroorzaken op de omgeving op het gebied van kwaliteit en kwantiteit.In dit project leveren de projectpartners een bijdrage aan flexibele winningen door:•De toekomstige risico’s en kansen voor de winningen te identificeren•Een aantal creatieve oplossingen te ontwikkelen en te kwantificeren voor vijf voor Vitens archetypische winningen•Oplossingsmogelijkheden te toetsen (o.a. flexibiliteit haalbaarheid effectiviteit)•Ingrediënten te ontwikkelen voor flexibiliteit die gebruikt kunnen worden in een adaptieve strategie. De ingrediënten kunnen gebruikt worden in de adaptatiestrategieën en -paden voor individuele bestaande winningen die Vitens maakt en ze kunnen bijdragen aan de adaptatiestrategieën en -paden in de toekomst.De winningen moeten flexibel zijn ten opzichte van invloeden van buiten maar ook wat betreft effecten van winningen op omgeving (bijv. wat betreft verdroging & beschikbaarheid voor andere gebruikers). De oplossingen die in dit project ontwikkeld worden worden vastgelegd in een “toolbox” die de opgedane kennis en inzichten goed beschikbaar en bruikbaar maakt voor Vitens. Dit betreft een verzameling aan oplossingsmogelijkheden die passend bij een mogelijke toekomstige ontwikkeling kunnen worden ingepast in een adaptieve strategie.Deze toolbox zal ingrediënten en handelingsperspectieven aangeven voor flexibiliteit ten aanzien van risico’s op winningsniveau en op de omgeving. Er wordt inzichtelijk gemaakt:•Welke risico’s kunnen optreden en op welke termijn (bijvoorbeeld: wat als we moeten omgaan met meer droogte bij een archetypische winning)•Welke oplossingen dan voorhanden zijn op winningsniveau (Bijvoorbeeld ruimtelijk: wat zijn opties voor "meervoudig ruimtegebruik" met agrarische of natuurfuncties of ze"

KIC Duurzaam Functioneren van WatersystemenOm Nederland ook op langere termijn (50-100 jaar) leefbaar en bewoonbaar te kunnen houden is inzicht nodig over hoe bodem- en watersystemen zich ontwikkelen rekening houdend met klimaatverandering (met als gevolg zeespiegelstijging veranderende rivierextremen en versnelde bodemdaling) en socio-economische veranderingen. Daarnaast is het de vraag hoe wij onze wateren ecologisch robuust kunnen inrichten en de kwaliteit van water en bodem kunnen garanderen. De uitdaging is om bij het nemen van korte termijn beslissingen lange termijn oplossingen voldoende mee te nemen in de afweging. •Door komst Omgevingswet en de Structuurvisie Ondergrond worden bodem- en waterthema’s meer en integraal gerelateerd aan maatschappelijke opgaven zoals bodemenergie klimaatadaptatie drinkwatervoorziening bodemdaling kabels en leidingen en mijnbouwactiviteiten AanleidingHet is voor Vitens essentieel dat haar winningen voldoende drinkwater van goede kwaliteit leveren nu en in de toekomst. In de toekomst kunnen er echter ontwikkelingen plaatsvinden die het winnen van voldoende schoon drinkwater kunnen beïnvloeden. Voorbeelden zijn de invloed van landbouw medicijnresten en opkomende stoffen verdroging klimaatverandering energietransitie en verstedelijking. Dit vraagt om robuuste en flexibele winningen. Dit werkt twee kanten op: robuust en flexibel ten opzichte van beïnvloeding door veranderingen uit de omgeving maar ook om de negatieve effecten van de winning op de omgeving te minimaliseren of de positieve effecten te vergroten. Vitens heeft de afgelopen jaren ingezet op het robuust maken van de winningen en dit op verschillende manieren vorm gegeven. Er is echter weinig tot geen aandacht besteed aan de mogelijkheden om de winning flexibel te maken zowel in de ruimtelijke zin en in onttrekkingshoeveelheid zonder hierbij onacceptabele omgevingseffecten te veroorzaken. Op dit vlak heeft Vitens een aantal vragen over hoe he

We werken stapsgewijs toe naar een voorstel voor het realiseren van flexibiliteit in winningen. Hierbij zullen wij achtereenvolgens winningen identificeren externe ontwikkelingen en opgaven met risico´s en kansen in kaart brengen creatieve ruimtelijke oplossingen voor flexibiliteit formuleren en beoordelen en uiteindelijk in een framework (toolbox) plaatsen waaruit een adaptieve strategie kan worden bepaald. De details van deze werkwijze worden hieronder in een vijftal werkpakketten uitgewerkt.Gedurende het project zal in gezamenlijke werksessies en workshops binnen de werkpakketten focus aangebracht worden en keuzes gemaakt worden voor de afbakening van vervolgwerk. Na iedere afgerond onderdeel zullen de projectpartners het plan voor het vervolg aanscherpen en waar nodig bijstellen.In de workshops gedurende het project en bij het eindsymposium zullen ook andere drinkwaterbedrijven (gebruikers) en andere partijen (kennisaanbieders land- en watergebruikers ontwerpers procesbegeleiders zoals van Ruimtevolk studenten van bijvoorbeeld TUD en WUR) die mee kunnen denken en baat hebben bij de ontwikkelde inzichten betrokken worden. Verder zal er via de andere lopende onderzoeken (Klimap CASTOR) en samenwerkingsverbanden (bedrijfstakonderzoek KWR) actief kennis worden uitgewisseld met drinkwaterbedrijven.•WP0 Projectmanagement•WP1 Gezamenlijke Kennisbasis•WP2 Ontwerpen Oplossingsconcepten•WP3 Toetsen en Verbeteren Oplossingsconcepten•WP4 Flexibele Ingrediënten Adaptieve Paden

Verder doorkijken in de toekomst dan gebruikelijk is combineren van ideeën vanuit verschillende sectoren om tot oplossingen te komen en te toetsen met de tools en scenario’s die in ontwikkeling zijn of recent ontwikkeld. Gangbaar is slechts een korte periode vooruit kijken en in de eigen sector naar oplossingen kijken.

Alle partijen krijgen alle resultaten van het Project ter beschikking. De resultaten van de samenwerking kunnen breed verspreid worden. Partijen kunnen over deze resultaten vrijelijk publiceren. De resultaten zullen volledig openbaar beschikbaar zijn, met uitzondering van ter beschikking gestelde achtergrondkennis.

De informatie over dit project wordt kenbaar gemaakt via de website van de TKI Deltatechnologie (projectbeschrijving) en de projectwiki van Deltares (projectvoortgang en resultaten).

Na de datum waarop deze Overeenkomst in werking is getreden, maar uiterlijk tot een jaar voor de beoogde datum waarop het Project zal zijn voltooid, kunnen ondernemers en/of onderzoeksinstellingen, die op het terrein van het relevante subsidieprogramma van het TKI werkzaam zijn alsnog als Partij toetreden. Een later toetredende Partij zal een nader overeen te komen bijdrage in kind en/of in cash moeten leveren die in redelijke verhouding staat tot zijn relatief aandeel in het Project na toetreding. De overige Partijen ontvangen vervolgens naar rato een terugbetaling en/ of gedeeltelijke vrijstellingen van hun nog te leveren bijdrage in kind, voor zover niet besloten wordt de bijdrage van de later toetredende Partij aan het projectbudget toe te voegen.