Doel van het huidige voorstel is om de beschikbare kennis over (ontwerp-)richtlijnen voor NBS te
toetsen en te verdiepen middels een gesystematiseerde aanpak, gebaseerd op bovengenoemde vijf
categorieën (industrieel onderzoek). Vervolgens worden handreikingen gegeven om deze nieuwe,
gesystematiseerde kennis zó beschikbaar te stellen, dat deze gemakkelijk te vinden is door betrokkenen
bij het voorbereidingstraject van dijkverbeteringen (experimentele ontwikkeling); hier worden deels al
handvatten voor ontwikkeld in dit project, maar voor een ander deel zal vooral ook aanbevelingen en
aanwijzingen geven aan ontwikkelaars van nieuwe/verbeterde guidelines (zoals bijvoorbeeld in het
Programma NL2120) om tot betere ontsluiting richting (en daarmee toepassing door) de dijkenbouwcommunity
te komen.

In de komende dertig jaar tijd wordt er in Nederland 1.500 kilometer dijk versterkt. Een groot deel van
deze projecten ligt aan of in natuurgebieden, zoals Natura 2000. Vaak wordt dit als een belemmering
ervaren. Waterveiligheid lijkt moeilijk te combineren met natuurbescherming en -ontwikkeling. Maar
wanneer we de verschillende doelstellingen en belangen beter doorgronden zien we dat deze niet zo
tegengesteld zijn als wordt aangenomen. Doel van het Dijken & Natuur innovatieproject is het benutten
van kansen en komen tot natuurlijke oplossingen, waarbij natuurbehoud én -ontwikkeling integraal deel
uitmaken van dijkversterkingen. Bredere, landschap-dekkende benaderingen zoals Nature-based
Solutions (NBS) bieden hiervoor kansen. De nadruk van dit project ligt op de praktijkervaringen en inpassing van oplossingen. Waterschap Drents Overijsselse Delta is trekker van dit HWBPinnovatieproject.
Het projectteam bestaat uit Rijkswaterstaat WVL, Waterschap Noorderzijlvest en
Deltares. In de Community of Practice (CoP) zijn vier referentieprojecten aangewezen. Dit zijn projecten
van de waterschappen Wetterskip Fryslan, Hunze & Aa’s, De Stichtse Rijnlanden en WDODelta.
Daarnaast zijn hierbij ook andere stakeholders betrokken, zoals Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer,
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, provincies en lokale belanghebbenden. Ook
EcoShape als vertegenwoordiging van verschillende marktpartijen is aangesloten en actief in de CoP.

In de 1e fase van het innovatieproject Dijken en Natuur (tm zomer 2023) heeft een werkgroepje gekeken
naar de toepassingsmogelijkheden en kennis over NBS in relatie tot dijkenbouw. Hierin is gebleken dat
de benodigde essentiële kennis over het nut van NBS bij toepassing in dijken-projecten in vijf
categorieën te vatten is:
(1) Wat het bijdraagt aan de veiligheid (en hoe je dat kunt berekenen),
(2) Wat de bijdrage is aan natuurdoelen op korte en op lange termijn2,
(3) Hoe je het aanlegt en beheert op een wijze dat het blijft liggen en doet wat het moet doen waarbij
ook tijdens de realisatiefase voldoende (of maximaal) rekening wordt gehouden met de natuur,
(4) Hoe je het effectief als alternatief inbrengt in het bestuurlijke proces, procesaanwijzingen,
(5) Of en in welke watersystemen waarlangs primaire keringen zijn het in Nederland toepasbaar is:
rivierengebied, meren, zeekust.

Product 1 & 2: Overzichtstabel NBS-en en bronnen – bruikbaar binnen de werkgroep Dijken & Natuur
voor toetsing aan de projectvoortgang
Product 3: ‘Handreiking’ NBS in dijken – dit is het hoofdproduct van het project en zal gebruikt worden
door dijkenbouwer bij de ontwikkeling van dijkversterkingen. Door samenwerking met het HWBP
innovatieproject Dijken & Natuur is geborgd dat deze handreiking goed zal landen en gebruik zal
worden voor de HWBP-opgave.
Product 4: overzicht rondom bevindingen van de bruikbaarheid van de kennis is vooral een feedbackproduct,
dat een aanscherping van product 3 tijdens de ontwikkeling ervan mogelijk maakt en een
belangrijke input in product 5.
Product 5: aanbeveling Guidelines voor NBS in dijkenontwikkeling – dit product is belangrijk om te
zorgen dat de ‘handreiking’ niet een stationair eindstation is, maar juist het startpunt voor ontwikkeling
van betere guidelines. Er zijn recentelijk de nodige ontwikkelingen gestart die zich richten op opschaling
van NBS, welke allemaal denken aan de ontwikkeling van Guidelines. Daarom is het belangrijk dat vanuit
de dijkenbouw-community de behoeftes rondom deze Guidelines worden aangereikt.

Bevindingen van al het onderzoek dat wordt uitgevoerd door het EcoShape consortium is vrij
toegankelijk en beschikbaar. De guidelines zullen worden gepubliceerd op de Ecoshape website.
Daarnaast zullen de eindproducten vanuit het Dijken & Natuur project verder worden verspreid.

Het consortium heeft een samenwerkingsovereenkomst die aan de eisen van de regeling tegemoet komt. 