Het doel van dit project is te bepalen wat de emissies zijn van het slib bij het maken van natuureilanden en de nieuwe technologie daarvoor te koppelen aan bestaande technologie. Daarmee kan voor het eerst een goede grootte orde schatting gemaakt worden van deze emissies, waarmee gekeken kan worden hoe relevant de emissies zijn, en waar sturing op emissiereductie mogelijk is. Het gaat dan om aanpassing van een gecompliceerde meetmethode op land naar een situatie waarin het doelgebied in tijd gedeeltelijk onder water en daarna boven water is. Dit vereist nauwkeurige data-analyse en (wind)modellering in baggerprojecten wereldwijd nog nooit is toegepast.

Het voorstel brengt emissies in kaart, die uit het slib komt bij grootschalig nat grondverzet. Daarvoor worden metingen uitgevoerd bij de Markerwadden, bij de aanleg van het E-Eiland

Binnen de KIA past het voorstel in MMIP E3: “Duurzame rivieren, meren en intergetijdegebieden”, omdat het bijdraagt aan kennis en innovatie op het gebied van gebruik en verandering van het Markermeer. Het project levert een bijdrage in meer systeeminzicht rond broeikasgasemissie bij grootschalige ecosysteem herstel zoals Marker Wadden.

Er is ook een duidelijke link met missie F1 en dan met name de proeftuin in oprichting over klimaatneutraal grondverzet (PAGW), waarin ook de emissies van verstoorde sedimenten (als gevolg van o.a. baggeren) aan bod komt. Zowel in de PAGW-proeftuin als in dit project zullen dezelfde gassen gemeten worden.
Het project versterkt de sleuteltechnologieën Big Data, en “precies en non-destructief meten”

De werkzaamheden worden uitgevoerd door Witteveen+Bos en Deltares en worden gedeeld binnen het EcoShape platform.

De werkzaamheden bestaan uit:
1) Het uitvoeren van EC-metingen gedurende 3 maanden (CO2 en methaanemissies). Daarvoor wordt de EC toren geplaatst op de randen van het nieuwe E-eiland
2) Bemonstering en kamermetingen voor CO2 en methaan-metingen in het lab en op 1 m2 schaal op de locatie.
3) Interpretatie van meetresultaten
4) Analyse van resultaten, waarbij emissies worden gekoppeld aan de bewerkingsslagen en weerscondities
5) Berekening van de emissie en vergelijking van deze emissies met emissies uit materieel
6) evaluatie van de meetmethode ter aanscherping van de meetstrategie op vervolglocaties
7) Vertaling van de resultaten naar EcoShape Guidelines ter disseminatie

De werkzaamheden vallen grotendeels in de categorie “industrieel” en gedeeltelijk in de categorie “experimenteel”: De werkzaamheden onder 7 vallen onder Experimenteel.

Activiteit - Type activiteit - Rol partijen
1 - Industrieel - Deltares lead + Witteveen+Bos
2 en 3 - Industrieel - Witteveen+Bos (lead) +Deltares
4,5 en 6 - Industrieel - Deltares (lead) +Witteveen+Bos +EcoShape
7 - Experimenteel - RWS, MinIenW, Deltares en Witteveen+Bos

Hoog.

Emissies worden nu geregistreerd door middel van de brandstofverbruikskosten van het materieel (in dit geval cutter dredgers), in combinatie met emissies van vliegreizen en het hoofdkantoor van de betrokken organisatie. Emissies uit slib worden nauwelijks gemeten.

In de afgelopen jaren is wel gemeten in ondiepe meren (zoals de Dobbeplas bij Pijnacker) en stadvijvers. Emissies tijdens de uitvoering van grondverzet zijn ons echter wereldwijd onbekend. De technologie (EC-masten) geeft de mogelijkheid om de emissie van een gebied te meten (hectares) in plaats van in kleine kolommen of mesocosms in het lab, of op vierkante meterschaal in het veld. Deze technologie is in Nederland alleen ingezet voor de bepaling van emissies uit bodemdaling in veengebieden. De resultaten zullen dan ook leiden tot 4 dingen
- Eerste indicatie van emissies (per hectare en per kuub) van nat grondverzet.
- Eerste metingen van broeikasgasemissies tijdens nat grondverzet
- Informatie over de omstandigheden waar deze mee samenhangen en daarmee mogelijkheden voor reductie van de ze emissies
- Procedures en protocollen om deze metingen vaker uit te voeren

Dit onderzoek is het begin van een traject waarin inzicht wordt gekregen in emissies van grootschalig grondverzet. Dat is relevant, want het geeft aan of het de moeite loont dergelijke emissies te reduceren. De eerste ideeën hoe dat moet zijn al beschreven in het ontwerp voor de Proeftuin Grote Wateren. Met “harde” cijfers in hand kan ook de mate waarin dit nuttig is verder worden beschreven.

De partijen hebben contact met de coördinatie en specifieke projecten binnen de “Programmatische Aanpak Grote Wateren” en bereiden momenteel een proefproject voor waarin verschillende emissiereductiemethodes worden getest. De aanbevelingen zullen daarin worden opgenomen. Verantwoordelijk daarvoor zijn Deltares en Witteveen+Bos. Het gaat dan met name om de onder 2 genoemde resultaten, en de presentatie daarvan onder 3.

Welk product (zie boven)? - Wie gaat het gebruiken? - Wie gaat ervoor zorgen, en hoe?
2 - Deelnemers PAGW proeftuin en projecten PAGW - Deltares, W+B
3 - Algemeen publiek + ontwerpers GHG metingen - EcoShape
4 - Ontwerpers/baggeraars - Deltares

Welk ‘product’ (zie boven)? - IP bij welke partner(s) - Hoe wordt dit product toegankelijk gemaakt
2 en 3 - Deltares - EcoShape website, gebruikslicentie aan alle partners
1 - Deltares - Op ieder redelijk verzoek (aanvraaglink op EcoShape website), met een onderzoeks- of innovatie-doel

'- Door publicatie in de EcoShape Guidelines. Daarmee wordt aangesloten op een grote verscheidenheid van Best Practices.
- Door een publicatie in Terra et Aqua of Land en Water (iets gespecialiseerder publiek, maar bestrijkt wel een groot aantal mensen die slechts beperkt hiermee eerder in aanraking zijn gekomen.