Aanpak emissie van broeikasgassen uit bodemmateriaal bij nat grondverzet

De ministeries van I&W en LNV hebben de ambitie om de natuur en de ecologische waterkwaliteit in de grote wateren te verbeteren met de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW). PAGW-projecten gaan vaak gepaard met veel nat grondverzet en dat brengt emissies van broeikasgassen en aanzienlijke kosten met zich mee. I&W streeft ernaar klimaatneutraal en circulair te werken in 2030. Om dit te bereiken is een snelle en grote transitie in het machinepark en de manier van werken nodig en dit vergt intensieve samenwerking tussen overheid en markt.

Bij nat grondverzet komen broeikasgassen niet alleen uit de machines die worden gebruikt, maar ook uit het bodemmateriaal/baggerslib. Omdat de emissie uit bagger voor een (groot) deel bestaat uit het sterke broeikasgas methaan, kan dit mogelijk een grote emissiebron vormen. Over de exacte omvang van de emissie en de parameters die de emissie bepalen is echter nog weinig bekend. Daarom heeft een consortium van kennisinstellingen, ingenieursbureaus, baggerbedrijven en overheden afgelopen jaren onderzoek gedaan naar deze emissieroute. Dit heeft geresulteerd in een actueel kennisdocument, aanschaf van nieuwe meettechnieken en metingen in de praktijk (bij Marker Wadden) en een aanzet voor een handelingspalet om maatregelen te nemen om de emissie van methaan uit bagger te reduceren (zie bijlagen).

Het handelingspalet bevat een lijst van 14 factsheets met potentiële maatregelen om de emissie te minimaliseren. De factsheets bevatten een beschrijving van de maatregel, de verwachte impact, de toepasbaarheid en inschatting van kosten. Het handelingspalet en bijbehorende Kennis- en innovatieagenda zijn dynamische documenten die nu al gebruikt kunnen worden en in de komende tijd verder doorontwikkeld worden.

• In projecten met nat grondverzet kan in een korte werksessie aan de hand van de factsheets worden verkend of er mogelijke maatregelen inpasbaar zijn om de emissie van methaan uit bagger te beperken.

• In het project Duurzaam Nat Grondverzet (DuNaG) vinden de komende jaren metingen plaats. Het is belangrijk om meer metingen uit te voeren in de praktijk, zowel in de grote wateren (RWS-PAGW) als in kleinere wateren (waterschappen), bij de uitvoering van projecten of bij vaargeul- en slootonderhoud. Dit is nodig om beter inzicht te krijgen in de parameters die bepalend zijn voor de emissie en daarmee grip op mogelijkheden om de emissie te reduceren.

• De thematische tafel ‘Carbon cycling’ van EcoShape zal fungeren als platform voor kennisoverdracht, en om de resultaten van initiatieven in de sector te bundelen tot kennisvragen, systeeminzicht en actualisatie van concrete handelingsperspectieven. Dit kan leiden tot beter inzicht in de emissies en helpen om nut en noodzaak te onderbouwen en de effectiviteit en de toepasbaarheid van specifieke maatregelen te vergroten.

De inzet van de hele sector is noodzakelijk om goed voorbereid te zijn op de situatie dat eventuele nieuwe/extra (EU-)regelgeving wordt gezet op emissie van broeikasgassen door biologische processen (zoals implementatie in de emissieregistratie).