De proeftuin klimaatadaptatie is gekoppeld aan de hoogstedelijke stations- en gebiedsontwikkeling Internationale Knoop XL, gemeente Eindhoven. In dit gebied zal de komende decennia enorme verdichting plaatsvinden, terwijl aan de andere kant water en groen veel ruimte vragen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. De gemeente heeft de ambitie uitgesproken dat de klimaatopgave moet bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid van het gebied. Maar zoals in veel stedelijke ontwikkelingen in Nederland ligt het reële risico op de loer dat vanwege het grote aantal opgaven in het gebied en het ontbreken van een verdienmodel achter de klimaatopgave, de opgave in de loop van de planvorming en de onderhandelingen met gebiedspartijen versnipperd en uitgekleed wordt ingevuld.

De proeftuin heeft daarom als doel om samen met gemeente, provincie, deltaprogramma ruimtelijke adaptatie, TU Eindhoven, NLingenieurs en ontwikkelende en bouwende partijen een flexibel instrument te ontwikkelen waarmee de klimaatadaptatieopgave robuust en kwalitatief hoogwaardig wordt ingevuld. Dit instrument, genaamd de Klimaatbank, maakt het mogelijk om groene en blauwe opgaves te verhandelen tussen bouwplots onderling en tussen plots en de openbare ruimte. Op die manier kunnen opgaven per plot worden gebundeld tot robuuste eenheden die effectiever zijn in het opvangen van klimaatverandering en bovendien bijdragen aan de kwaliteit van het gebied. Ook maakt de Klimaatbank het mogelijk om de opgave te realiseren op de meest effectieve locaties, of op locaties met een lagere grondprijs. Bestaande groene en blauwe structuren kunnen worden versterkt met de opgaves van bouwplots, of verschillende initiatiefnemers kunnen er juist voor kiezen om hun opgaven te bundelen tot nieuwe mini-stadsparkjes. Bovengrondse maatregelen die meer bijdragen aan de kwaliteit van het gebied worden daarbij meer gewaardeerd dan technische ondergrondse maatregelen, waardoor een stimulans ontstaat naar een hogere ruimtelijke kwaliteit.

In 2020 is een verkenning gedaan naar ruimtelijke scenario’s en de financiële en juridische aspecten van de Klimaatbank. Dit heeft geleid tot een eerste prototype van de Klimaatbank. Daarbij wordt nauw samen opgetrokken met het gebiedsteam van de gemeente en aangesloten op de ontwikkelingsvisie. Ook is een eerste verkenning gedaan met de gebiedspartijen en is een game ontwikkeld waarmee de Klimaatbank kan worden getest. Meer informatie over de werkzaamheden in 2020 is te vinden in document  ‘Concretiseringsfase proeftuin klimaatadaptatie KnoopXL Eindhovende.

De focus in 2021 zal liggen op het testen en verder doorontwikkelen van het prototype van de Klimaatbank tot een werkend instrument dat kan worden opgenomen in de Gebiedsovereenkomst.

De Klimaatbank is een samenwerking tussen: Gemeente Eindhoven, provincie Brabant, Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie, Topsector Water en Maritiem, Sweco, Tauw, RHDHV en de Technische Universiteit Eindhoven.

Website