Omschrijving

Wet en regelgeving, vergunningen en procedures vormen een belangrijk aandachtsgebied wanneer realisatie van een fysiek experiment in zicht komt. Dat kan zowel leiden tot het over het hoofd zien van belangrijke details bij de voorbereiding alsook tot inschattingen aan de zijde van de bevoegde gezagen waarop teruggekomen moet worden. Hoe aan timing, coördinatie en afstemming  met bevoegde gezagen vorm te geven is de kern van deze uitdaging. Wachten tot het detailontwerp klaar is kan tot vertraging leiden, met een heel ruw ontwerp kan een bevoegd gezag echter weinig aanvangen.

Interventie

De interventie betrof
vroeg en veelvuldig samenwerken met de bevoegde gezagen om procedures vlot te
kunnen doorlopen en mogelijke haperingen te signaleren.

Leereffect

Neem de voorzieningen voor monitoring van meet af aan mee, en als dit niet mogelijk is, besef dat latere toevoegingen wellicht ook instemming behoeven of zelf onder de vergunningplicht vallen. Bij experiment Workummerwaard wordt onder meer van een glasvezelgrid onder de pilot gebruik gemaakt (zie rode lijn in de figuur ‘Pilot bij de kust Workummerwaard’), een experiment in een experiment. Dat heeft tot vertraging geleid omdat de ontstane ideeën voor monitoring ook vergund moesten worden.

Vroeg samenwerken met de vergunningverlenende autoriteiten helpt vaak voor de afstemming. Blijf wel alert dat inschattingen van autoriteiten geen rechten opleveren, er kan iets over het hoofd gezien worden dat later toch een knelpunt oplevert.

Gevoel voor timing en communicatie, die heb je als procesmanager nodig voor voorbereiding en realisatie experiment. Dat is niet ingewikkeld maar daar heb je wel gevoel en vaardigheid voor nodig en daar moet je in investeren.

Omschrijving
 Binnen de systematiek en spelregels van RWS is er weinig ruimte voor innovatieve aanpak. Dit maakt dat niet alle innovatieve kennis benut wordt binnen het project.
Interventie
Er is een marktconsulatie georganiseerd in samenwerking met het publiek-private netwerk Deltatechnologie om te komen tot een uitvraag, waarbij optimaal geinnoveerd kan worden.
Als extra criteria binnen de EMVI is innovatiekracht als beoordeling meegenomen. De innvoatiekracht werd bepaald door middel van een scoringsmethodiek. Ook is er een pilot ingebouwd waar innovatieve kennis is ontwikkeld om tot de beste aanpak van zandhonger te komen voor het grootschalige werk.
Leereffect
De marktconsulatie werd als zeer postief ervaren door de openheid tussen opdrachtgevers en potentiele opdrachtnemers. Hierdoor werd de kwaliteit van de uitvraag beter. De EMVI-criteria als stimulans voor innovatie was lastig voor de ondernemers.
Omschrijving

Er zijn juridische beperkingen voor het kunnen terugverdienen van innovatie investeringen. Partijen die voorkennis hebben worden in een vervolgfase uitgesloten. Hierdoor is het niet aantrekkelijk om creatief mee te denken in een beginfase. Een belemmering die voortvloeit uit de Nederlandse regelgeving is dat een partij kan worden uitgesloten van deelname aan een traject als deze in een eerder stadium was betrokken bij het genereren van goede ideeën voor een specifiek project. Deze partij zou dan teveel voorkennis hebben.  Er zijn wel manieren om deze situatie te voorkomen maar in beginsel maakt dit dat het bedrijfsleven hiermee voorzichtig is.

Interventie
Uit ervaringen van INSIDE blijkt dat het juist een meerwaarde is als partijen zo vroeg mogelijk worden betrokken in het proces. Er zijn diverse marktconsultaties geweest met betrokkenen vanuit de verschillende branche organisaties om te kijken hoe deze belemmering overwonnen kan worden.
Leereffect
Partijen kunnen wel degelijk in een vroegtijdig stadium betrokken worden, als er al sprake is van een beginnend contractvorm. Vanuit de sector is aangegeven dat alliantiecontracten en samenwerkingen een belangrijke impuls kunnen zijn voor innovatie. Hierdoor werken de partijen uit de driehoek al in een vroegtijdig stadium met elkaar samen. In een wat latere fase kan dan één consortium definitief worden gekozen, maar kunnen meerdere consortia hun innovatie iets verder uitwerken.
Omschrijving 
Belemmering het is makkelijker om aan te tonen dat een dijk afgkeurd wordt dan aan te tonen middels monitoring (in dit geval via on-line senorring) dat een kering de volgende 10 a 15 jaar operationeel voldoet aan het gewenste veiligheidsniveau. Daarbij komt dat de fininaciele inspanning voor monitring momentaan gedaan moet worden door de beheerder en dat de financiele inspanning voor versterking later in de tijd gedaan wordt door toezichthouder (HWBP2) en bij nHWBP door toezichthouder en beheerder. Een derde belemmering is dat het wettelijk toetsinstrumentarium VTV niet geequipeerd is om deze methode te ondersteunen.
Interventie
Vanuit bestuur waterschap Noorderzijlvest zijn brieven verstuurd aan STAS en aan projectleider nHWBP om voor de Livedijk Noorderzijlvest deze monitoring toe te staan en gedeeltelijk te financieren.
Leereffect
Niet alleen techniek, maar ook de Governance betrekken. Ook het bestuur moet  vanaf het begin betrokken worden.

Omschrijving

De recreatie en ruimte doelstellingen maken openbare toegankelijkheid van de Zandmotor strikt wenselijk. Zwemveiligheid staat op de agenda vanaf de start van de voorbereidingen, bijvoorbeeld rond de mogelijkheid van vorming van muien. De keuze voor een ontwerp met een lagune wakkerde de discussie verder aan vanwege de getijdengeul die hiermee kan ontstaan over een grote lengte van het strand.

Interventie

Er is niet getracht de kennis over effecten op zwemveiligheid vooraf aan de aanleg te vervolmaken. Dit werd met de huidige stand van morfologische modellen ook niet mogelijk geacht. Er is gekozen voor een arrangement waarin Rijkswaterstaat en de provincie nauw samen werken met de reddingsbrigades van Monster, `s-Gravenzande en Den Haag  en de veiligheidsregio. Versterking van deze reddingsbrigades in combinatie met goede monitoring vormt de basis. In geval van onveilige situaties kondigt de provincie een zwemverbod af.

Leereffect

Het blijkt dat bestuurders zeer wel onzekerheid rond een voor hen belangrijk onderwerp kunnen accepteren als er maar een passend arrangement tot stand komt dat de beheersbaarheid van situaties zeker stelt. Ook geleerd is dat ‘een kat in het nauw vreemde sprongen kan maken’,  in 2012 zijn er in een weekeinde basaltblokken in de ingang van de geul gestort, omdat de hoge stroomsnelheden in deze geul een gevaar voor zwemmers vormden. Die blokken verstoren het experiment, er lagen afspraken dat in geval van urgentie in overleg met de inhoudelijk deskundigen oplossingen met zand zouden worden ingezet.
Een aandachtspunt om beheersafspraken nog beter vooraf te regelen, zodat ook in geval van urgente situaties op ongelukkige momenten, zoals in het weekend, de juiste maatregelen worden getroffen. Hier is inmiddels een Actieteam voor in het leven geroepen, bestaande uit RWS, PZH en betrokken veiligheidsinstanties.

Er is een te sterke prikkel om binnen de projectscope te blijven, door focus op snelheid en risico aversie. Bij grote uitvoeringsprojecten worden projectmanagers afgerekend op snelheid van “project delivery”. Multifunctionaliteit en/of een bredere scope van het project vergroten de kans op vertraging, en veranderen hiermee het risico profiel van het project.  Dit vormt een belemmering voor private partijen die multifunctionaliteit voorstellen.

Binnen de overheid speelt daarbij ook de scheidslijn binnen de verschillende departementen. De focus op bevoegdheden gaat over het principe van “vrijheid” en focus op bevoegdheden tussen ministeries. Dit speelt bij de overheid, maar private partijen en kennisinstellingen ondervinden hier hinder door. Opdrachtgevers bij de overheid willen vaak geen andere functies in hun projecten meenemen die voor discussie over bevoegdheden kunnen zorgen. Dit verlaagt de mogelijkheid tot multifunctionele voorstellen.

Een suggestie is het invoeren van organisatorische prikkels die de interesse van een projectmanager vergroot om de scope te vergroten/ andere functies mee te nemen. Voorbeelden zijn:

  • bonus regeling
  • extra criteria in prestatie meting van projectmanagers
  • verlenging van opleveringstermijn bij innovaties waarwinst te behalen valt op langere termijn door multifunctionaliteit.
  • een nieuwe interpretatie van vrijheid . Zie het samenbrengen van bevoegdheden als een stimulans. Het vormt een prikkel op centraal niveau voor samenwerking tussen ministeries. Besparingen kunnen hierdoor niet alleen per ministerie bereikt worden, maar voor de hele infrastructuur portfolio van de overheid.

Omschrijving
De lekdijk is tussen Kinderdijk en Schoonhoven over grote lengte instabiel. Aan de binnenzijde van de dijk staan vele woningen. Het versterken van deze dijk is zonder de panden te slopen niet eenvoudig. Met de INSIDE kan de dijk worden versterkt zonder dat de panden hoeven te worden gesloopt.

Er zijn met twee van de INSIDE technieken praktijkproeven uitgevoerd: Mixed in Place en dijkdeuvels. Bij het hele proces deden zich belemmeringen voor: technische belemmeringen tijdens de uitvoering en het ontbreken van een goede innovatieprikkel bij de consortia. Tijdens de uitvoering bleek dat de technieken te grote vervormingen veroorzaakten. Hierdoor liepen panden die moesten worden beschermd juist schade op. Daarnaast bleek dat de prikkel voor de consortia om tot innovatieve oplossingen te komen marginaal aanwezig was. De consortia gedroegen zich teveel als opdrachtnemer die uitvoerde wat werd opgedragen. Praktijkproeven zijn beeindigd (in onvoltooide staat)

Interventie
Om toch de technieken nog een kans te geven wordt nu voor het dijkversterkingsproject een D&C contract opgesteld waarbij de opdrachtnemer de mogelijkheid heeft op INSIDE-technieken toe te passen. Door de omvang heeft de opdrachtnemer nu de prikkel om de techniek verder te ontwikkelen.

Leereffect
We zien nu al dat de consortia bezig zijn met de verdere ontwikkeling. Om te voorkomen dat we als opdrachtgever telkens nieuwe vragen blijven stellen wordt nu gewerkt aan het opstellen van een lijst met vraagpunten die voordat toepassing op grote schaal kan plaats vinden moeten worden opgelost.