Omschrijving
Wet en regelgeving, vergunningen en procedures vormen een belangrijk aandachtsgebied wanneer realisatie van een fysiek experiment in zicht komt. Dat kan zowel leiden tot het over het hoofd zien van belangrijke details bij de voorbereiding alsook tot inschattingen aan de zijde van de bevoegde gezagen waarop teruggekomen moet worden. Hoe aan timing, coördinatie en afstemming met bevoegde gezagen vorm te geven is de kern van deze uitdaging. Wachten tot het detailontwerp klaar is kan tot vertraging leiden, met een heel ruw ontwerp kan een bevoegd gezag echter weinig aanvangen.
Interventie
De interventie betrof
vroeg en veelvuldig samenwerken met de bevoegde gezagen om procedures vlot te
kunnen doorlopen en mogelijke haperingen te signaleren.
Leereffect
Neem de voorzieningen voor monitoring van meet af aan mee, en als dit niet mogelijk is, besef dat latere toevoegingen wellicht ook instemming behoeven of zelf onder de vergunningplicht vallen. Bij experiment Workummerwaard wordt onder meer van een glasvezelgrid onder de pilot gebruik gemaakt (zie rode lijn in de figuur ‘Pilot bij de kust Workummerwaard’), een experiment in een experiment. Dat heeft tot vertraging geleid omdat de ontstane ideeën voor monitoring ook vergund moesten worden.
Vroeg samenwerken met de vergunningverlenende autoriteiten helpt vaak voor de afstemming. Blijf wel alert dat inschattingen van autoriteiten geen rechten opleveren, er kan iets over het hoofd gezien worden dat later toch een knelpunt oplevert.
Gevoel voor timing en communicatie, die heb je als procesmanager nodig voor voorbereiding en realisatie experiment. Dat is niet ingewikkeld maar daar heb je wel gevoel en vaardigheid voor nodig en daar moet je in investeren.
Vanuit bestuur waterschap Noorderzijlvest zijn brieven verstuurd aan STAS en aan projectleider nHWBP om voor de Livedijk Noorderzijlvest deze monitoring toe te staan en gedeeltelijk te financieren.
Niet alleen techniek, maar ook de Governance betrekken. Ook het bestuur moet vanaf het begin betrokken worden.
Omschrijving
De recreatie en ruimte doelstellingen maken openbare toegankelijkheid van de Zandmotor strikt wenselijk. Zwemveiligheid staat op de agenda vanaf de start van de voorbereidingen, bijvoorbeeld rond de mogelijkheid van vorming van muien. De keuze voor een ontwerp met een lagune wakkerde de discussie verder aan vanwege de getijdengeul die hiermee kan ontstaan over een grote lengte van het strand.
Interventie
Er is niet getracht de kennis over effecten op zwemveiligheid vooraf aan de aanleg te vervolmaken. Dit werd met de huidige stand van morfologische modellen ook niet mogelijk geacht. Er is gekozen voor een arrangement waarin Rijkswaterstaat en de provincie nauw samen werken met de reddingsbrigades van Monster, `s-Gravenzande en Den Haag en de veiligheidsregio. Versterking van deze reddingsbrigades in combinatie met goede monitoring vormt de basis. In geval van onveilige situaties kondigt de provincie een zwemverbod af.
Leereffect
Het blijkt dat bestuurders zeer wel onzekerheid rond een voor hen belangrijk onderwerp kunnen accepteren als er maar een passend arrangement tot stand komt dat de beheersbaarheid van situaties zeker stelt. Ook geleerd is dat ‘een kat in het nauw vreemde sprongen kan maken’, in 2012 zijn er in een weekeinde basaltblokken in de ingang van de geul gestort, omdat de hoge stroomsnelheden in deze geul een gevaar voor zwemmers vormden. Die blokken verstoren het experiment, er lagen afspraken dat in geval van urgentie in overleg met de inhoudelijk deskundigen oplossingen met zand zouden worden ingezet.
Een aandachtspunt om beheersafspraken nog beter vooraf te regelen, zodat ook in geval van urgente situaties op ongelukkige momenten, zoals in het weekend, de juiste maatregelen worden getroffen. Hier is inmiddels een Actieteam voor in het leven geroepen, bestaande uit RWS, PZH en betrokken veiligheidsinstanties.
Er is een te sterke prikkel om binnen de projectscope te blijven, door focus op snelheid en risico aversie. Bij grote uitvoeringsprojecten worden projectmanagers afgerekend op snelheid van “project delivery”. Multifunctionaliteit en/of een bredere scope van het project vergroten de kans op vertraging, en veranderen hiermee het risico profiel van het project. Dit vormt een belemmering voor private partijen die multifunctionaliteit voorstellen.
Binnen de overheid speelt daarbij ook de scheidslijn binnen de verschillende departementen. De focus op bevoegdheden gaat over het principe van “vrijheid” en focus op bevoegdheden tussen ministeries. Dit speelt bij de overheid, maar private partijen en kennisinstellingen ondervinden hier hinder door. Opdrachtgevers bij de overheid willen vaak geen andere functies in hun projecten meenemen die voor discussie over bevoegdheden kunnen zorgen. Dit verlaagt de mogelijkheid tot multifunctionele voorstellen.
Een suggestie is het invoeren van organisatorische prikkels die de interesse van een projectmanager vergroot om de scope te vergroten/ andere functies mee te nemen. Voorbeelden zijn:
- bonus regeling
- extra criteria in prestatie meting van projectmanagers
- verlenging van opleveringstermijn bij innovaties waarwinst te behalen valt op langere termijn door multifunctionaliteit.
- een nieuwe interpretatie van vrijheid . Zie het samenbrengen van bevoegdheden als een stimulans. Het vormt een prikkel op centraal niveau voor samenwerking tussen ministeries. Besparingen kunnen hierdoor niet alleen per ministerie bereikt worden, maar voor de hele infrastructuur portfolio van de overheid.
