Omschrijving
Voor een marktpartij is het ontwikkelen van een innovatie, een investering in toekomstige werkvoorraad en/ of andere “waarde”. Voor de Inside technieken is dit (zij het in tweede instantie) niet anders geweest: de marktpartijen zijn aan het innovatie proces begonnen aannemende dat zij hiermee een unieke positie (alleen recht voor uitvoering van de nog te ontwikkelen nieuwe methodiek) konden waarborgen. Achteraf blijkt dit niet het geval te zijn. Deels is dit het gevolg van de organisatorische opzet van het ontwikkelingsproces: in eerste instantie werd de ontwikkeling betaald door Rijkswaterstaat. Het was op dat moment duidelijk voor de marktpartijen dat deelname aan het innovatieproces alleen zou leiden tot  kennisvoorsprong. Echter gaandeweg het proces is een beroep gedaan op het ondernemerschap van de marktpartijen door te vragen of zij zelf wilden investeren in dit proces. Dit was mede het gevolg van bezuinigingsronden bij het toenmalige Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Er werd wel gekeken naar mogelijke alternatieve financieringen, echter zonder afdoende resultaat. Omdat zij gevraagd werden zelf te investeren hebben de marktpartijen vervolgens aangenomen dat investeren tot een toenemende concurrentiepositie zou leiden. Dit kon echter niet waargemaakt worden.  Met andere woorden er was geen duidelijkheid en/of concrete afspraak ten aanzien van het verdienmodel.
Interventie
Aangezien dit een langer lopend project is (verspreid over meerdere jaren en verschillende opdrachtgevers) is dit versnipperd opgepakt. In de praktijkproeven is nadrukkelijk met de markt gecommuniceerd dat zij een voorsprong hadden op de concurrentie, waardoor zij een extra vinkje hadden als het tot een aanbesteding zou leiden. Voor de waterbouwsector was dat voorlopig voldoende. Daarbij komt dat het heel lastig is om patenten of intellectueel eigendom te claimen in de sector.
Leereffect

  1. Het is erg belangrijk om hier a priori transparant over te communiceren.
  2. Denk vooraf met elkaar na over terugverdienmodellen.
  3. Maak met elkaar goede afspraken over spelregels wie hoe wat terug gaat verdienen.
Omschrijving

Er zijn juridische beperkingen voor het kunnen terugverdienen van innovatie investeringen. Partijen die voorkennis hebben worden in een vervolgfase uitgesloten. Hierdoor is het niet aantrekkelijk om creatief mee te denken in een beginfase. Een belemmering die voortvloeit uit de Nederlandse regelgeving is dat een partij kan worden uitgesloten van deelname aan een traject als deze in een eerder stadium was betrokken bij het genereren van goede ideeën voor een specifiek project. Deze partij zou dan teveel voorkennis hebben.  Er zijn wel manieren om deze situatie te voorkomen maar in beginsel maakt dit dat het bedrijfsleven hiermee voorzichtig is.

Interventie
Uit ervaringen van INSIDE blijkt dat het juist een meerwaarde is als partijen zo vroeg mogelijk worden betrokken in het proces. Er zijn diverse marktconsultaties geweest met betrokkenen vanuit de verschillende branche organisaties om te kijken hoe deze belemmering overwonnen kan worden.
Leereffect
Partijen kunnen wel degelijk in een vroegtijdig stadium betrokken worden, als er al sprake is van een beginnend contractvorm. Vanuit de sector is aangegeven dat alliantiecontracten en samenwerkingen een belangrijke impuls kunnen zijn voor innovatie. Hierdoor werken de partijen uit de driehoek al in een vroegtijdig stadium met elkaar samen. In een wat latere fase kan dan één consortium definitief worden gekozen, maar kunnen meerdere consortia hun innovatie iets verder uitwerken.
Complexe bestuurs- en privaatrechtelijke procedures
Er is weinig betrokkenheid en draagvlak bij de gemeente om gebruik > 5 jaar mogelijk te maken vanwege de benodigde complexe bestuurs- en privaatrechtelijke procedures en contracten.
Interventie
Er is samenwerking gezocht met het Netwerk Tijdelijk Anders Bestemmen waarbij juridische experts de zin en onzin van 5 jaar hebben uitgewerkt. Gezamenlijk is een juridische handleiding voor tijdelijk gebruik opgesteld. Op sanering van regels is aangedrongen in Den Haag.
Leereffect
De samenwerking heeft veel dynamiek, publiciteit opgeleverd en gezamenlijke organisatie van de Manifestatie Tijdelijk Anders Bestemmen op 23 juni 2011. Aanpassing van bestaande regelgeving ligt buiten de invloedssfeer van het project.

Uitvinders, ontwerpers, ontwikkelaars en auteurs kunnen hun werk beschermen via het intellectuele eigendomsrecht. Dit is het recht om anderen te verbieden beschermde creaties te gebruiken, tenzij zij daarvoor toestemming hebben gevraagd. Rechthebbenden krijgen zo de mogelijkheid om hun investeringen in de ontwikkeling van het product terug te verdienen. Voorbeelden van intellectueel eigendom zijn het auteursrecht, merkenrecht en octrooi. In de GWW-sector is het niet altijd even gemakkelijk om ideeën te beschermen omdat het vaak gaat over processen, werkwijzen en toepassingen.

Bedrijfsleven en overheid hebben samen een verantwoordelijkheid voor rechtmatig gebruik van investeringen voor innovatie-ontwikkeling. Ze hebben er immers ook samen last van indien de rechtmatigheid in twijfel wordt getrokken. Hoe zorgt de overheid ervoor dat innovatie dat met publiek geld wordt betaald in een level playing field ontwikkeld kan worden, en niet dat één private partij de baten van deze investeringen zal krijgen.

Het is belangrijk om vooraf goede afspraken met elkaar te maken over intellectuele eigendomsrechten en het bepalen van de periode waarin partijen deze rechten mogen behouden om te voorkomen dat er tijdens het innovatieproces verschillende zienswijzen blijken te zijn die niet met elkaar stroomlijnen. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van het convenant Intellectueel Eigendom. Zie de CROW-publicatie 275 “Samen werken aan innovatie – Open licenties in de gww”. Met open licenties zijn al goede ervaringen opgedaan. Tevens kan een overheid die betrokken is geweest bij een innovatieproject een scherpere prijs bedingen voor het aanschaffen van het innovatieve product.