Hobbelcategorie: Inlevingsvermogen beperkt

Omschrijving

De introductie van IP technologie betekent ook de introductie van een ander kennisspecialisme, dan tot nog toe leidend is aan boord van schepen. Deze verschuiving van het zwaartepunt in competenties is inmiddels in meerdere deelgebieden van scheeps- en offshorebouw zichtbaar. Systeembeheerders, computerspecialisten en programmeurs zijn de belangrijkste kennisdragers voor IP technologie, terwijl de kerncompetentie rondom de bestaande elektrotechnische communicatiesystemen zich concentreert rond elektrotechniek en elektronica.

Interventie

Leereffect

Met de introductie van IP technologie worden in diverse geledingen van de keten ook computerspecialisten en systeembeheerders binnengehaald, om de aanleg en het beheer van IP netwerken te coördineren. Enerzijds botst deze specialisatie soms met de (leidende) elektrotechnische invalshoek, anderzijds wordt getracht meerdere op IP gebaseerde  systemen, alsmede de hiervoor benodigde netwerken, parallel naast elkaar aan boord te brengen. De afstemming op elkaar (protocol, connectoren, type en lengte bekabeling e.d.) verloopt niet altijd optimaal.

Omschrijving

Voor de provincie was de zandmotor vooral meer recreatie ruimte en een grotere veiligheid, dus argumenten die vooral de bewoners van de kustgemeenten aan zullen spreken. Het recreatieruimtekort gesignaleerd in het ‘Zuidvleugeldebat’ zadelde de provincie op met concrete recreatieruimte doelstellingen. Daar paste  steun voor  ‘experimenteren met kustonderhoud ten laste van de burgers’ zeker niet bij.  Steun van de provincie en zeker een financiële bijdrage van de provincie moest gewoon hard, tastbaar, verantwoord worden.

Dat paste niet bij presentatie van Waterdienst die het idee  Zandmotor aanvankelijk presenteerde als een morfologisch experiment voor kustonderhoud, waarvoor ook onder water varianten en eilanden reële alternatieven vormden.  De regionale directie van Rijkswaterstaat wilde natuurlijk graag het noodzakelijk kustonderhoud zoveel mogelijk in de pilot stoppen en hadden daarom een voorkeur voor een locatie ten zuiden en nabij Ter Heijde, de plaats met de grootste onderhoudsbehoefte.

Interventie

De interventie werd ingezet door de Waterdienst, die de positie van RWS verbreedde, het ‘experiment’ centraal stelde en op zoek ging naar oplossingsruimte in andere functies en bij andere partijen. De interventie betrof een verandering in scope. Toen eenmaal de impasse onder ogen werd gezien en niet meer in eerste instantie gestuurd werd op een zo groot mogelijke kosteneffectiviteit, werd er meer gekoerst over de boeg van innovatie en de functies recreatie en natuur. En daardoor ontstond de noodzakelijke ruimte om partijen verder op te lijnen.

Concreet werd vervolgens een workshop georganiseerd in Den Haag waar de inzet was het genereren van een set alternatieven die in het MER zouden worden vergeleken. In de workshop was op zich geen sprake van het doen van een keuze, maar vooral van het inkaderen van de scope, welke alternatieven wel en niet te beschouwen. Daarmee stond feitelijk wel de discussie locatie-vorm centraal, uitgewerkt naar de triade kustonderhoud-natuur-recreatie.

Leereffect

1     Het aanpassen van de argumentatie kan impasses doorbreken: Wat geleerd is over het verloop van het proces is dat elke partij probeert de voor hem relevante argumentatie aan het project te koppelen en zo nodig op deze argumentatie ook het ontwerp aan te passen. Het aanpassen van de argumentatie kan de (ontwerp)ruimte bieden om een impasse te doorbreken.  Een experiment alleen als experiment presenteren kan nooit op voldoende draagvlak rekenen.

2     Continu aandacht voor het beïnvloeden van argumentaties en framen van een experiment is nodig: In de MER gerelateerde workshop over varianten en functies zijn stappen gezet, die terugkijkend, medebepalend zijn geweest. Maar natuurlijk hebben voorafgaand aan de workshop en ook daaropvolgend vergelijkbare processen van argumentatie vinden, argumentatie beïnvloeden en experiment framen plaatsgevonden. Zo zijn de alternatieven uit de workshop nog verder aangepast en zijn ook nog enkele nieuwe varianten in ogenschouw geweest, zoals varianten op de onderwatersuppletie, maar omdat de provincie in alle gevallen voor de recreatie de zandmotor boven water wilde zien, zijn deze ook afgevallen. Het framen gebeurde daarbij op verschillende niveaus, binnen de projectgroep en op bestuurlijk niveau, soms met verschillende accenten wat betreft de argumentatie. Zo was voor de provincie extra recreatieruimte bepalend zonder dat dit aan een expliciete en toegankelijke locatie was gekoppeld. De gemeenten vooral de ongestoorde ontwikkeling van de badplaatsen.

3     Besef dat, achteraf bezien, iedere bijeenkomst uit een hele reeks cruciaal kan zijn:  Tijdens de  workshop werden varianten ontwikkeld, getekend en bediscussieerd. Waar sommige partijen defensief binnenkwamen en bijvoorbeeld een meer zuidelijke onderwatervariant wilden, of daar juist mordicus tegen waren, of met heel specifieke denkbeelden over de recreatievarianten, opende de workshop de ruimte voor het zoeken naar de mogelijkheden en synergie waar het locatie en vorm in de triade kustveiligheid, natuur en recreatie betrof.  Dat had niet zo hoeven lopen in deze bijeenkomst. De les is ook niet dat een MER gerelateerde workshop cruciaal is maar dat in de schaduw van beweging bij een belangrijke partij kansen ontstaan en dat in een reeks van bijeenkomsten alleen achteraf duidelijk is waar grote sprongen voorwaarts zijn gemaakt. De crux is het orkestreren van het gehele proces van bestuurlijke, projectgroep en stakeholderbijeenkomsten, zodanig dat een duidelijk Leitmotiv duidelijk wordt, dissonanten worden voorkomen en kansen benut worden.

Omschrijving
Aanvankelijk had ieder zijn eigen rol: d erpovincie was eigenaar van het porject, het waterschap de beheerder in de toekomst. Wie bepaalt welke functionele eisen je aan het project moet gaan stellen? daardoor trad vertraging op in het maken van keuzes en komen harde planningen onder druk te staan.Daarnaast speelde de tijddruk met het oog op het uitvoeren van het HWBP-project kustversterking Zeeuws-Vlaanderen, vooral bij het waterschapInterventie

projectmanager heeft intern betrokkenen bij elkaar gezet voor crisisoverleg. Opnieuw gewezen op het bestuurlijk vastgestelde kritische tijdpad om besluitvorming te forcerenLeereffect
  • bij complexe processen vooruitdenken om vertraging in kritische planning eigen projectdoelen de baas te blijven
  • projectleiders per deelproject tijdig aanstellen
Complexe bestuurs- en privaatrechtelijke procedures
Er is weinig betrokkenheid en draagvlak bij de gemeente om gebruik > 5 jaar mogelijk te maken vanwege de benodigde complexe bestuurs- en privaatrechtelijke procedures en contracten.
Interventie
Er is samenwerking gezocht met het Netwerk Tijdelijk Anders Bestemmen waarbij juridische experts de zin en onzin van 5 jaar hebben uitgewerkt. Gezamenlijk is een juridische handleiding voor tijdelijk gebruik opgesteld. Op sanering van regels is aangedrongen in Den Haag.
Leereffect
De samenwerking heeft veel dynamiek, publiciteit opgeleverd en gezamenlijke organisatie van de Manifestatie Tijdelijk Anders Bestemmen op 23 juni 2011. Aanpassing van bestaande regelgeving ligt buiten de invloedssfeer van het project.

Het is moeilijk om je in te leven in ander. Ook hebben mensen vaak al een vooringenomen beeld in hun hoofd van wat het belang van de andere partij in het innovatieproces is. Daarnaast zijn er verschillende perspectieven, waaruit men handelt. Uiteraard heeft elke partij zijn eigen belang. Heel basic, karikaturaal geschetst, ziet dit er als volgt uit:

Aannemer: betonmolen laten draaien

Overheid: geen bestuurlijk risico

Ingenieursbureau: uren draaien

Kennisinstelling: kennis inbrengen en broek ophouden.

Daarbij blijkt dat de rol en belangen van een partij per fase in het traject verandert. Dit zorgt voor een “natuurlijk” spanningsveld. Bij in werking stellen van de driehoek moet ervoor gezorgd worden dat er juist van dit spanningsveld op een goede manier gebruik gemaakt kan worden. Een suggestie om met deze innovatiehobbel om te gaan is het stimuleren van inlevingsvermogen. Een goede dialoog met elkaar aangaan waarin iedereen oprecht in elkaar geïnteresseerd is, is hierbij een belangrijk startpunt. Dit kan ook door je af en toe bewust in de ander te verplaatsen, maar ook door de tijd te nemen elkaar te leren kennen en te begrijpen wat anderen drijft. De ambitie is om een serious game te ontwikkelen waarin het proces van innoveren in de driehoek wordt gesimuleerd. Voor updates, zie nieuws.

Omschrijving
Binnen het Inside project is het innovatieve karakter van het project onderschat. Een innovatie traject brengt per definitie onzekerheden met zich mee. Onzekerheden in ’tijd’ en ‘geld’. Door het onderschatten van de grootte van deze onzekerheden ontstond additionele vertraging en irritatie bij zowel de marktpartijen als de opdrachtgever . Denk hierbij bijvoorbeeld aan extra overleggen om tot een besluit te komen en wie welke kosten en risico”s zou dragen van vooraf niet voorziene werkzaamheden.Daarnaast heeft het innovatieproces een cyclische/ iteratieve aard en valt niet/ moeilijk te sturen qua tijd en kosten tegelijk. Hierdoor is het inschatten van tijd/ kosten voor het doorlopen en afronden van deze fase lastig en kunnen resultaten, met name voor de initiërende partijen, (te) lang op zich laten wachten.
Interventie
Er is diverse malen gesproken met diverse partijen en getracht open en transparant het proces in te gaan, maar de praktijk bleek weerbarstiger, waardoor extra overleggen nodig bleken te zijn. Er had beter sturing op kunnen zitten dan nu het geval is geweest.
Leereffect
Achteraf is in beeld gebracht op wat voor manier het innovatieproces beter beheersbaar kon worden. Tegelijkertijd biedt een beheersbaar innovatieproces ook de mogelijkheden om met de betrokken partijen eens te worden over de (gezamenlijke) inzet in tijd, menskracht en middelen. Belangrijk is dan ook om wederzijds begrip te hebben voor de fase waarin het innovatieproces zich bevindt en wanneer enkele stappen (voor of achteruit) worden gezet.